Το οδοιπορικό στη σκλαβωμένη μας γη με οδηγεί χωρίς δεύτερη σκέψη με κατανυκτική ευλάβεια στα ιερά χώματα του Βουνού της Παναγιάς στον Πενταδάκτυλο.
Στο δρόμο για τη μοιρασμένη μας πρωτεύουσα προβάλλει μπροστά μου ο σκλαβωμένος Πενταδάκτυλος βουβός και σκοτεινός. Δείχνει ατάραχος αλλά σε μένα ο αιώνιος όγκος του φαντάζει επιβλητικός.
Από το μυαλό μου περνούν εικόνες από το ελληνικό παρελθόν του. Βλέπω κατάκοπους πολεμιστές του Τρωικού πολέμου, να ξεκουράζονται στη σκιά του, στην Αχαιών Ακτή, τους Ακρίτες να το δρασκελούν κυνηγώντας τους Σαρακηνούς, τους μοναχούς να κατακρεουργούνται υπέρ πίστεως και πατρίδας, τον Μάτση και τον Αυξεντίου να σκαρφαλώνουν τις πλαγιές του και δεκάδες παλικάρια να ποτίζουν με το αίμα τους τα χώματα του.
Και ξαφνικά το μάτι εστιάζει σε κάτι ξένο, βαρβαρικό και απαίσιο που μολύνει τη νότια πλαγιά του.
Είναι η σημαία, το σύμβολο του κατακτητή.
Θυμήθηκα το απόσπασμα από το ποίημα του Τεύκρου Ανθία Κύπρος αγαπημένη «Και αν δεν είχα βλαστήσει στο άγιο χώμα σου σαν χλόη και σαν θυμάρι, σαν κυπαρίσσι και σαν πλάτανος πάλι θα τραγουδούσα με την αύρα και τον άνεμο το αγνό σου κάλλος, την πολύπαθη ψυχή σου».
Το βλέμμα βουρκώνει όχι από λύπη μόνο, αλλά κι από θυμό κι οργή. Η φωτιά του εθνικού αισθήματος κατακαίει κάθε εφήμερη έγνοια και φωτίζει το δρόμο του πατριωτικού καθήκοντος.
Η οροσειρά του Πενταδάκτυλου ολόκληρη είναι κατεχόμενη από το καλοκαίρι του 1974 και εκτείνεται κατά μήκος της βόρειας ακτής της Κύπρου.
Οφείλει το όνομά του στην ομώνυμη κορυφή η οποία έχει το σχήμα της παλάμης με πέντε δάχτυλα.
Σύμφωνα με την παράδοση, η οποία ανάγεται στα βυζαντινά χρόνια, ο Διγενής Ακρίτας στην προσπάθειά του να υπερπηδήσει την οροσειρά για τα προλάβει τον Σαρακηνό μην του ξεφύγει, άφησε το αποτύπωμα της παλάμης του στο βουνό.
Πολλοί άλλοι μύθοι και θρύλοι είναι συνδεδεμένοι με τα κάστρα, Άγιος Ιλαρίωνας, Βουφαβέντο, Καντάρα που δεσπόζουν στην κορυφή του βουνού τα οποία κτίστηκαν από τους Βυζαντινούς, για να ελέγχουν το θαλασσινό χώρο, βόρεια του νησιού και να εντοπίζουν έγκαιρα πλοία των Σαρακηνών πειρατών.
Τον Πενταδάκτυλο τον αγάπησαν πολλοί, άλλοι θυμήθηκαν για αυτόν και άλλοι πάλι έγραψαν για αυτόν.
Ο φύλακας του Κάστρου της Κερύνειας”
————–
Για το επιβλητικό βουνό μίλησε στο ΚΥΠΕ ο Γιάννης Κλεάνθους ο φύλακας τoυ Κάστρου της Κερύνειας που σήμερα διαμένει στην Λέμπα της Πάφου .
Ο κ. Κλεάνθους που ήταν ο πρώτος και ο τελευταίος φύλακας του Κάστρου της Κερύνειας, ήταν αυτός που ξεναγούσε τους επισκέπτες, αναφέροντας τους πολλές ιστορίες, μύθους και παραμύθια για τον Πενταδάκτυλο.
Πρώτα ήταν φύλακας στο Κάστρο του Αγίου Ιλαρίωνα μετά έτυχε εκπαίδευσης για τα μεσαιωνικά φρούρια στην Αγγλία και πήρε μετάθεση για το Κάστρο της Κερύνειας.
Σύμφωνα με τον κ.Κλεάνθους, οι επισκέπτες έδειχναν πολύ μεγάλο ενδιαφέρον. Η ξενάγηση διαρκούσε τρεις ώρες μέσα στο Κάστρο της Κερύνειας, το οποίο είχε το Βυζαντινό (7ος αιώνας), το Λουζινιανικό (13ος αιώνας) και το Ενετικό (16ος αιώνας).
Ο κ. Κλεάνθους είπε πως δυστυχώς σήμερα ο σκλαβωμένος Πενταδάκτυλος μας ατενίζει βουβός και πληγωμένος, μα περήφανος και περιμένει.
Πρόσθεσε πως αν δεν μπορέσουμε ως λαός να απελευθερώσουμε τον Πενταδάκτυλο δεν το αξίζουμε, δηλώνοντας παράλληλα πως η σωτηρία της πατρίδας μας είναι στα χέρια του καθενός απ’ εμάς .
Κωνσταντίνα Ζίβλα
——
Το ΚΥΠΕ συνομίλησε και με την Κωνσταντίνα Ζίβλα, μαθήτρια από την Πάφο που φέτος εισήχθη έβδομη στη Σχολή Νομικής του Πανεπιστημίου Κύπρου.
Η Κωνσταντίνα κέρδισε τον Α’ βραβείο του 19ου Μαθητικού Διαγωνισμού του Δήμου Κερύνειας. Το 19ο Μαθητικό Διαγωνισμό προκήρυξε ο Δήμος Κερύνειας για τα Λύκεια, με θέμα «Η οικολογική αξία του Πενταδάχτυλου».
Η αγάπη της Κωνσταντίνας που κατάγεται από την Τσάδα της Πάφου, είναι μεγάλη για τον Πενταδάκτυλο. Μάλιστα το διαμέρισμα που ενοικίασε προκειμένου να φοιτήσει στο Πανεπιστήμιο Κύπρου, βλέπει, όπως είπε στο ΚΥΠΕ, τον Πενταδάκτυλο.
Μέσα από μια τεκμηριωμένη μελέτη η Κωνσταντίνα αναφέρθηκε στη σπουδαιότητα και την οικολογική αξία της περιοχής, στα είδη πανίδας και κατέγραψε τους προβληματισμούς για το μέλλον των ζωντανών οργανισμών σε τοπική, ευρωπαϊκή και παγκόσμια κλίμακα.
Στο απόσπασμα της εργασίας της η Κωνσταντίνα αναφέρει, μεταξύ άλλων, “Ο Πενταδάκτυλος (Πέντε Δάκτυλα) πήρε το όνομά του από το διακριτό ορόσημο των πέντε κορυφών και είναι άρρηκτα συνδεδεμένος με τους τοπικούς θρύλους της παράδοσης.
Η Οροσειρά του Πενταδακτύλου έχει τεράστια φυσική σημασία, καθώς φιλοξενεί πολλούς τύπους οικοτόπων και είδη χλωρίδας και πανίδας. Είναι ένας τόπος με μεγάλη χλωριδική αξία τόσο για την Κύπρο όσο για την Ευρώπη και τον κόσμο γενικότερα, δεδομένου ότι είναι ένα <<θερμό σημείο>> (hotspot) βιοποικιλότητας. Αυτό είναι πασιφανές από τα ενδιαιτήματα και τα είδη πανίδας που απαντούν στην περιοχή”.
Εκτός των ανωτέρω, η οροσειρά του Πενταδακτύλου διαδραματίζει σημαντικό ρόλο, συνεχίζει στην εργασία της η Κωνσταντίνα, καθώς παρέχει ενδιαιτήματα και περιοχές αναπαραγωγής για τα διάφορα είδη ζώων και πουλιών, όπως αναφέρει.
Το οδοιπορικό συνεχίζεται στο όρθιo βουνό, γνωστό για την άγρια φύση του, που χαρακτηρίζεται από απόκρημνες βουνοκορφές, χαράδρες και φαράγγια. Τραχύ και απότομο το τοπίο αλλά συνάμα μεγαλόπρεπο, δεν προσφερόταν για καλλιέργειες, και συνεπώς δεν είχαν ιδρυθεί και αναπτυχθεί οικισμοί, παρά μόνο σε πλαγιές κοντινότερες στις πεδιάδες.
Την πεδιάδα της Μεσαορίας στο ανατολικό τμήμα, την πεδιάδα της Μόρφου στο δυτικό και τη στενή παράκτια πεδιάδα σε όλο το βόρειο μήκος της οροσειράς που σβήνει στη χερσόνησο της Καρπασίας.
Ο επισκέπτης αντικρίζει σ’ αυτό το βουνό μια φυσική ομορφιά, μεγαλοπρέπεια, από άποψη χλωρίδας και πανίδας, από άποψη γεωλογική και κλιματολογική.
Ακόμη προσφερόταν για ασκητική ζωή, αφού υπήρξε καταφύγιο ερημιτών και ασκητών μοναχών.
Ιδρύθηκε ένας μεγάλος αριθμός μοναστηριών που στη συντριπτική πλειοψηφία τους είχαν αφιερωθεί στη Θεοτόκο. Δικαιολογημένα λοιπόν η οροσειρά του Πενταδάκτυλου θεωρείται ως το “Βουνό της Παναγίας”.
Έχουν δει πολλά τα μάτια του, αμέτρητους κατακτητές κι αντέχει. Είναι να απορεί κανείς πώς οι Τούρκοι εισβολείς εδώ και 42 χρόνια συνεννοούνται μαζί του, με τι γλώσσα και τι ψυχή του μιλούν;
“Ανασήκωσε την πλάτη και απόσεισε τους Πενταδάκτυλε μου“, γράφει στις “ Στιγμές” ο ποιητής Κώστας Μόντης.
Ο Πενταδάκτυλος δεν θα ανασηκώσει την πλάτη να τους αποσείσει. Δεν θα κάνει αυτός τη δική μας δουλειά. Στόχος μας αμετάθετος είναι να ρίξουμε τα συρματοπλέγματα του μίσους και του διαχωρισμού, ώστε να επανενωθεί η μοιρασμένη πατρίδα μας και να μπορέσουν όλοι οι κάτοικοι της να ζήσουν ειρηνικά και αδερφωμένα μέσα σε συνθήκες ασφάλειας και ελευθερίας.
Ο Πενταδάκτυλος είναι πάντα εκεί. Στέκει βουβός και περιμένει να υψώσουμε τη σημαία της Κύπρου στην ψηλότερη κορυφή του.
