24.9 C
Paphos
Friday, March 29, 2024

Στην Πάφο το πρώτο τσουνάμι σε 20 δευτερόλεπτα

Σε περίπτωση τσουνάμι στη θαλάσσια περιοχή της Κύπρου, η Πάφος θα δεχθεί πρώτη το πλήγμα ίσως σε μόλις 20 δευτερόλεπτα από την εκδήλωσή του. Θα ακολουθήσει η Λεμεσός σε 4 λεπτά, η Αμμόχωστος σε 25 λεπτά και οι υπόλοιπες ακτές της Κύπρου εντός μίας ώρας.

Τα πιο πάνω στηρίζονται σε προσομοίωση ερευνητών (2007) σχετικά με το τσουνάμι, αν και ο ακριβής χρόνος εξαρτάται από την απόσταση που εκδηλώνεται ένας σεισμός, το μέγεθος του, το εστιακό βάθος, καθώς και από άλλους παράγοντες. Οι σχετικές αναφορές περιλαμβάνονται σε άρθρο της Δρ Συλβάνας Πηλείδου, Ανώτερης Γεωλογικής Λειτουργού στο Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης. 

Εξάλλου, από προσομοιώσεις μεγαλύτερων σεισμών που έπληξαν στο παρελθόν την ευρύτερη περιοχή, προέκυψε ότι η Κύπρος πλήγηκε από τσουνάμι μέχρι και μιάμιση ώρα μετά την εκδήλωση του σεισμού.

Η ταχύτητα σκοτώνει

Στο άρθρο το οποίο γράφτηκε με αφορμή και τον τελευταίο σεισμό της Σάμου και της Σμύρνης, οπόταν προκλήθηκε μικρό τσουνάμι, η κ. Πηλείδου παρατηρεί πως, από ιστορικές μαρτυρίες ανθρώπων που διασώθηκαν, μέσα από τους αιώνες, γνωρίζουμε ότι καταστροφικά τσουνάμι έχουν πλήξει την Κύπρο στην ιστορία της, έχουν προκαλέσει απώλεια ανθρωπίνων ζωών και έχουν καταστρέψει τις τότε παραθαλάσσιες πόλεις και λιμάνια της.

Η κ. Πηλείδου κάνει αναφορά και σε φονικά τσουνάμι τα οποία έπληξαν την Κύπρο και συγκεκριμένα, επικαλούμενη μαρτυρίες, καταγράφει και τα εξής:

– Στις 11 Μαΐου του 1222 εκδηλώθηκε πολύ ισχυρός υποθαλάσσιος σεισμός στο Κυπριακό Τόξο, ο οποίος σήμερα θεωρείται πως ήταν της τάξης μεγέθους των 7-7,5 βαθμών στην κλίμακα Richter. Προκάλεσε δε ένα από τα πιο καταστροφικά τσουνάμι που έπληξαν την Κύπρο στην ιστορία της. Ο σεισμός και το τσουνάμι προκάλεσαν σοβαρή απώλεια ανθρώπινων ζωών και εκτεταμένες καταστροφές σε Πάφο και Λεμεσό. Η πόλη και το φρούριο της Πάφου ισοπεδώθηκαν, ενώ το λιμάνι της έμεινε χωρίς νερό καθώς η ακτογραμμή μετακινήθηκε προς τη θάλασσα. 

Οι Ogerius Panis και Marchisius Scriba (1294) βίωσαν το τσουνάμι και περιέγραψαν: «…στην Κύπρο η θάλασσα ανυψώθηκε από τη δόνηση και όρμησε στη στεριά. Τεράστιες μάζες θαλάσσιου νερού, μεγάλες σαν βουνά, κατέκλυσαν τη στεριά, κατεδαφίζοντας κτήρια και γεμίζοντας χωριά με ψάρια. Η Πάφος, υπέφερε πιο πολύ, το λιμάνι της αποξηράθηκε και η πόλη κατακλύστηκε από τη θάλασσα…».

– Στις 20 Μαΐου του 1202 πολύ ισχυρός χερσαίος σεισμός στο Ρήγμα της Νεκράς Θάλασσας, ο οποίος θεωρείται σήμερα πως ήταν μεγέθους 8 βαθμών στην κλίμακα Richter, προκάλεσε υποθαλάσσια κατολίσθηση στην ακτή της Συρίας, η οποία αλυσιδωτά, προκάλεσε καταστροφικό τσουνάμι που έπληξε την ανατολική Μεσόγειο. 

Άραβες ιστορικοί περιέγραψαν πολύ παραστατικά την καταστροφικότητα αυτού του τσουνάμι:

«Η θάλασσα μεταξύ της Κύπρου και της Λεβαντίνης χωρίστηκε και κύματα ψηλά σαν βουνά μαζεύτηκαν, ρίχνοντας πλοία στην ξηρά και πλημμυρίζοντας τις ανατολικές περιοχές της Κύπρου.» 

– Στις 8 Αυγούστου 1303 πολύ ισχυρός υποθαλάσσιος σεισμός στο ανατολικό τμήμα του Ελληνικού Τόξου, ο οποίος θεωρείται πως ήταν της τάξης μεγέθους των 8 βαθμών στην Κλίμακα Richter, προκάλεσε ένα από τα πιο καταστροφικά και τεκμηριωμένα γεγονότα τσουνάμι της Μεσογείου. 

– Στις 21 Ιουλίου του 365, στο δυτικό Ελληνικό Τόξο, εκδηλώθηκε ίσως ο ισχυρότερος σεισμός που έχει πλήξει ποτέ τη Μεσόγειο. Σήμερα πιστεύεται ότι ήταν μεγέθους 8.5 βαθμών στην κλίμακα Richter και ότι σχετίστηκε με επιφάνεια ρήγματος 200×50 km και κάθετη μετατόπιση 15m. Ο σεισμός συγκλόνισε ολόκληρη την ανατολική Μεσόγειο, ισοπεδώνοντας την Κρήτη και προκαλώντας εκτεταμένες καταστροφές. Σήμερα πιστεύεται ότι προκάλεσε την ανύψωση της Κρήτης κατά 10 μέτρα.

Ο σεισμός συνοδεύτηκε από καταστροφικό τσουνάμι το οποίο έπληξε την Ανατολική Μεσόγειο – μόνο στην Αλεξάνδρεια πνίγηκαν 50.000 άνθρωποι.

Ρωμαίος ιστορικός, βίωσε το τσουνάμι και περιέγραψε: «…Η θάλασσα αποσύρθηκε και τα νερά τραβήχτηκαν σε τέτοια έκταση ώστε ο βυθός της και η θαλάσσια ζωή αποκαλύφτηκαν. Τεράστιες ποσότητες νερού φόνευσαν, κατά την επιστροφή τους, πολλές χιλιάδες ανθρώπων. Μερικά μεγάλα πλοία είχαν εκσφενδονιστεί από τα κύματα στις στέγες σπιτιών, όπως συνέβη στην Αλεξάνδρεια, και άλλα σε απόσταση μέχρι δύο μίλια από την ξηρά…».

Αφήνει ορατά αποτυπώματα

Όπως εξηγεί η Δρ Συλβάνα Πηλείδου, Ανώτερη Γεωλογική Λειτουργός στο Τμήμα Γεωλογικής Επισκόπησης, κατά μήκος της νοτιοδυτικής ακτής της Κύπρου, που ξεκινά βόρεια της Πάφου και εκτείνεται σε μια απόσταση 40 περίπου χιλιομέτρων μέχρι το νότιο τμήμα της χερσονήσου του Ακάμα, υπάρχουν χαώδεις αποθέσεις ογκολίθων με άμμους και χαλίκια, τα οποία αποτελούν παραφωνία στο όλο γεωλογικό περιβάλλον της ακτογραμμής. Οι ογκόλιθοι αυτοί έχουν βάρος αρκετών τόνων, γωνιώδεις ακμές και σχετικά φρέσκες επιφάνειες αποκόλλησης, στοιχεία που οδηγούν στο συμπέρασμα, ότι έχουν αποτεθεί στη θέση που βρίσκονται σήμερα από ισχυρές ωστικές δυνάμεις, όπως είναι τα τσουνάμι. Παρόμοιες αποθέσεις υπάρχουν σε όλες σχεδόν τις ακτές της Κύπρου, όπως στον Κορμακίτη, την Καρπασία, το Κάβο Γκρέκο και την Πύλα, ενώ στην Αγία Νάπα υπάρχουν περιοχές από τις οποίες το έδαφος απουσιάζει.

Πόσο υπαρκτός είναι ο κίνδυνος

Όσον αφορά τον κίνδυνο από τσουνάμι, η κ. Πηλείδου αναφέρεται σε ιστορικά στοιχεία Ελλήνων ερευνητών (Fokaefs & Papadopoulos, 2007) οι οποίοι έχουν υπολογίσει τα ακόλουθα στατιστικά στοιχεία για την ευρύτερη περιοχή της Κύπρου και Λεβαντίνης:

– Ένα πολύ ισχυρό τσουνάμι (ύψος κύματος στην ακτή 4m) αναμένεται κάθε 375 χρόνια, ένα ισχυρό τσουνάμι (ύψος κύματος στην ακτή > 1m) αναμένεται κάθε 120 χρόνια και ένα μέτριο τσουνάμι (με ύψος κύματος < 1m) αναμένεται κάθε 30 χρόνια.

Όπως αναφέρει η κ. Πηλείδου, πρόσφατοι σεισμοί της Κύπρου προκάλεσαν μικρά, μη καταστροφικά τσουνάμι: Το 1941, σεισμός στην Αμμόχωστο μεγέθους 6,5 βαθμών, προκάλεσε μικρό τσουνάμι που παρατηρήθηκε στις ακτές του Ισραήλ. Το 1953, σεισμός στον θαλάσσιο χώρο της Πάφου μεγέθους 6,5 βαθμών, προκάλεσε μικρό τσουνάμι που παρατηρήθηκε στις ακτές της Πάφου.  

Βάσος Βασιλείου    philenews.com

Support Local Business

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ