Τα τελευταία δύο χρόνια, ο Δήμος Πάφου έχει προωθήσει και εκτελέσει συνολικά 11 κατασκευαστικά έργα, τα 7 από τα οποία εντάσσονται σε Στρατηγικές Ολοκληρωμένης Βιώσιμης Αστικής Ανάπτυξης (ΟΒΑΑ) στο πλαίσιο της Προγραμματικής Περιόδου 2014-2020.
Στόχος των έργων αυτών ήταν επίλυση των πολλών διαχρονικά προβλημάτων του παραδοσιακού Κέντρου της Πάφου και η μετατροπή του σε πνεύμονα κοινωνικής και πολιτιστικής ανάπτυξης με μακροπρόθεσμο όφελος για τους κατοίκους της πόλης.
Ο Δήμος Πάφου αξιοποίησε σε μεγάλο βαθμό τις τ/κ περιουσίες, προχώρησε στη σύναψη συμβάσεων εκμίσθωσης στο όνομά του, ακόμη και για πλατείες που υφίστανται πέρα των 150 ετών και δρόμους που υπάρχουν για περισσότερα από 100 χρόνια, με το αποτέλεσμα να είναι ζηλευτό για κάθε τοπική Αρχή. Και όλα αυτά ενώ λειτουργεί σε συνθήκες πλήρους νομιμότητας, ενώ μέσα από τα έργα τίθενται υψηλοί στόχοι να καταστεί η Πάφος ανταγωνιστικός τουριστικός προορισμός και τόπος προσέλκυσης επενδύσεων.
Ο δήμαρχος Πάφου, Φαίδωνας Φαίδωνος, παρουσιάζει στον «Φ» τα έργα που βρίσκονται στα σκαριά, αλλά και τα μελλοντικά σχέδια που ετοιμάζει με ένα πακέτο 37 νέων έργων αστικής υποδομής, τεχνολογίας, οδοποιίας, και ανάδειξη κτηριακών χώρων για μουσειακούς σκοπούς.
Σύμφωνα με τον δήμαρχο Πάφου, το όραμα δεν μπορεί να υλοποιηθεί αν οι επιχειρηματίες της Πάφου δεν επενδύσουν στο κέντρο και μεταφέρουν μέρος των δραστηριοτήτων τους στα κτίρια τα οποία παραμένουν αναξιοποίητα.
Για την υλοποίηση των στόχων του δήμου δημιουργήθηκε ένας νοητός ιμάντας ανάπτυξης μήκους ενάμιση περίπου χιλιομέτρου, με αφετηρία την περιοχή των νεοκλασικών κτιρίων (Δημοτικό Μέγαρο και Εκπαιδευτήρια) και τέρμα τη συνοικία Μουτταλου. Η περιοχή παρέμβασης περιελάβανε το παραδοσιακό εμπορικό κέντρο, το μεγαλύτερο απόθεμα σημαντικών, ιστορικά και αρχιτεκτονικά, κτιρίων της πόλης.
Τα «γρανάζια» του ιμάντα αυτού αποτελούν 7 έργα:
• Ανάπλαση του παραδοσιακού εμπορικού κέντρου και της Πλατείας Κέννεντυ
• Σύνδεση και ανάδειξη των Πλατειών 28ης Οκτωβρίου, Κωστή Παλαμά και Διονυσίου Σολωμού
• Αναδιαμόρφωση-ανάδειξη χώρων στη Συνοικία Μουττάλου
Αποκατάσταση του Χανιού του Ιμπραήμ
• Αποκατάσταση του κτηρίου του πρώην κινηματοθεάτρου «Αττικόν» και μετατροπή του σε σύγχρονο έργο πολιτιστικής υποδομής και Συνεδριακού Τουρισμού
• Αποκατάσταση, εξωραϊσμός και αναβάθμιση της Δημοτικής Αγοράς
• Αναβάθμιση και ανάδειξη του Μαρκιδείου Θεάτρου.
Πέραν των πιο πάνω έργων, έχουν ήδη ολοκληρωθεί ή βρίσκονται στο τελικό στάδιο των κατασκευαστικών εργασιών, η ανάπλαση της πλατείας Διοικητηρίου, η αναδιαμόρφωση των δρόμων περιμετρικά του Μαρκιδείου Θεάτρου, η επέκταση του Κοιμητηρίου της πόλης και η αναβάθμιση του ανατολικού παραλιακού πεζοδρόμου. Άλλα έργα βρίσκονται ήδη στο στάδιο της ετοιμασίας κατασκευαστικών σχεδίων για την σύντομη προώθηση της εκτέλεσής τους.
Σε σχέση με το πρώτο από τα συγχρηματοδοτούμενα έργα, αυτό της «Ανάπλαση του παραδοσιακού εμπορικού κέντρου και της Πλατείας Κένεντι» η περιοχή μελέτης, ήταν το κέντρο της πόλης της Πάφου. Στόχος του έργου ήταν η αναζωογόνηση, ανασυγκρότηση και ενδυνάμωση του κεντρικού πυρήνα της πόλης ώστε να συγκρατήσει και να αναβαθμίσει, με βάση τη νέα υποδομή, την εμπορική δραστηριότητα στην περιοχή.
Σε ολόκληρο το Εμπορικό Κέντρο υπάρχουν τρεις πλατείες: Η πλατεία Κέννεντυ, η οποία λειτουργεί ως προπύλαιο του κεντρικού πυρήνα του εμπορικού κέντρου της Πάφου και δύο μικρές πλατείες -η Πλατεία 19ης Μαρτίου και Μάρκου Δράκου-, οι οποίες αποτελούν σταθμούς ξεκούρασης και ανάσας με θέα τα διάφορα ιστορικά σημεία της πόλης.
Γενικά, το Εμπορικό Κέντρο πεζοδρομοποιήθηκε, δηλαδή αποκλείστηκε η κυκλοφορία οχημάτων σε αυτό, εκτός των οχημάτων τροφοδοσίας και εκτάκτου ανάγκης. Ο έλεγχος της τροχαίας, πέραν από σημάνσεις, γίνεται πλέον με αυτόματους αναδυόμενους πασσάλους.
Για το κυκλοφοριακό της περιοχής ετοιμάστηκε σχετική μελέτη, η οποία έτυχε της έγκρισης των αρμοδίων Κρατικών Υπηρεσιών. Στο πλαίσιο του έργου, δημιουργήθηκαν επίσης παρόδιοι χώροι στάθμευσης στους δρόμους που παραμένουν ανοικτοί στην κυκλοφορία οχημάτων και δημιουργήθηκε νέος χώρος στάθμευσης δίπλα από την πλατεία Κένεντι, χωρητικότητας 208 θέσεων, περιλαμβανομένων θέσεων για ΑΜΕΑ και ταξί.
Το δεύτερο έργο «Σύνδεση και ανάδειξη των Πλατειών 28ης Οκτωβρίου, Κωστή Παλαμά και Διονυσίου Σολωμού» αφορά στην ανάπλαση και ενοποίηση των εν λόγω πλατειών, καθώς και του δημόσιου αστικού χώρου γύρω από τον Δημόσιο Κήπο της Πάφου.
Οι εργασίες περιλάμβαναν, μεταξύ άλλων, κατεδαφίσεις, χωματουργικές εργασίες, υπογειοποίηση των δικτύων των Υπηρεσιών Κοινής Ωφελείας, κατασκευή νέου συστήματος απορροής όμβριων υδάτων, πλακοστρώσεις, τοπιοτεχνήσεις/φυτεύσεις, αρδεύσεις, κ.λπ.
Οι πλατείες 28ης Οκτωβρίου και Κωστή Παλαμά οργανώθηκαν με επίκεντρο τα δύο μνημεία που τις σηματοδοτούν: Τη Στήλη 28ης Οκτωβρίου και το Περίπτερο του Κοιμωμένου Έρωτα. Ο χώρος αντιμετωπίστηκε ως ενιαία ισοεπίπεδη επιφάνεια και αποκλείστηκε το αυτοκίνητο. Ο χώρος στην πλατεία Διονυσίου Σολωμού οργανώθηκε, η κίνηση του αυτοκινήτου περιορίστηκε και τμήμα του Δημόσιου Κήπου/πρασίνου επεκτάθηκε μέσα στην πλατεία.
Το έργο «Αναδιαμόρφωση-ανάδειξη χώρων στη Συνοικία Μουττάλου» αφορά στην ανάπλαση, αναδιαμόρφωση και ανάδειξη χώρων στη συνοικία του Μουττάλου με χωρικούς μετασχηματισμούς, μορφικούς και λειτουργικούς. Η περιοχή παρέμβασης είχε ως αφετηρία την οδό Φελλάχογλου και κατάληξη τις σπηλιές του γκρεμού και την πλατεία της συνοικίας.
Ο γενικότερος σχεδιασμός περιλάμβανε στοιχεία αστικού εξοπλισμού, στέγαστρα, χώρους υγιεινής, στοιχεία πρασίνου και δεντροφύτευση. Στην ευρύτερη περιοχή του τζαμιού θα δημιουργήθηκε χώρος στάθμευσης, ενώ στην περιοχή των Σπηλιών έγινε τοπιοτέχνηση και μονοπάτια από ξύλο, πατημένο χώμα, μπετόν, καθώς και μικρός πλατειακός χώρος και αναψυκτήριο.
Ένα ακόμη έργο μέγιστης σημασίας για την πόλη είναι η «Αναβάθμιση και ανάδειξη του Μαρκιδείου Θεάτρου», με στόχο τη δημιουργία ενός δημόσιου κτηρίου τοπόσημο για την Πάφο και την αναβάθμιση της περιοχής. Για την εκτέλεσή του απαιτήθηκε και επιτεύχθηκε η απομάκρυνση βιομηχανίας μαρμάρων και συνεργείου αυτοκινήτων από την πρόσοψη του παλιού κτηρίου προκειμένου να επιτραπεί η ανάδειξη του νέου Θεάτρου και η συσχέτισή του με τους δύο παρακείμενους δρόμους και τα υπόλοιπα έργα στο κέντρο της πόλης.
Το έργο περιλάμβανε την κατασκευή του κεντρικού χώρου του Θεάτρου, την κατασκευή καμαρινιών, γραφείων, αποθηκών, αποχωρητηρίων, καθώς και την τοποθέτηση νέου εξοπλισμού για την καλύτερη λειτουργία του Θεάτρου. Η εξωτερική ανάπλαση περιλάμβανε τη διαμόρφωση της εισόδου του κτηρίου και του εξωτερικού περιβάλλοντα χώρου, καθώς και την κατασκευή καφετέριας.
Στην δέσμη των εκτελεσθέντων έργων περιλαμβάνεται επίσης η «Αποκατάσταση του κτηρίου του πρώην κινηματοθεάτρου Αττικόν και μετατροπή του σε σύγχρονο έργο πολιτιστικής υποδομής και Συνεδριακού Τουρισμού». Το συγκεκριμένο έργο αφορούσε στην ανακαίνιση και επέκταση του πρώην κινηματοθεάτρου «Αττικόν» που βρίσκεται στο ιστορικό κέντρο της Πάφου και τη μετατροπή του σε χώρο για καλλιτεχνικές και εκπαιδευτικές εκδηλώσεις μικρής κλίμακας, συμβάλλοντας έτσι στην αναβάθμιση της πολιτιστικής ζωής της πόλης μας.
Οι εργασίες αφορούσαν στην αποκατάσταση και αντισεισμική αναβάθμιση του υφιστάμενου κτίσματος, κατεδαφίσεις και προσθήκες νέων τμημάτων περιλαμβανομένου και υπόγειου χώρου και συμπεριλαμβανομένων όλων των νέων εγκαταστάσεων και εξωτερικών εργασιών, καθώς και σύνδεση με τον γειτνιάζοντα πολυχώρο πολιτισμού «Παλιά Ηλεκτρική» με μικρής κλίμακας τροποποιήσεις επί του τελευταίου.
Το έργο αποσκοπεί στην οικονομική, κοινωνική και πολιτιστική ανάταση ολόκληρης της περιοχής με απομάκρυνση όλων των προσθηκών που αλλοιώνουν τον χαρακτήρα και την αυθεντικότητα του κτηρίου και τη δημιουργία μίας αίθουσας πολλαπλής χρήσης, δραστηριοτήτων και εκδηλώσεων, όπως και με την αξιοποίηση του υπαίθριου χώρου ως χώρου εκδηλώσεων/διαλέξεων/προβολών με αφορμή την αναβίωση της μνήμης του πρότερου υπαίθριου κινηματογράφου που λειτουργούσε στην πίσω αυλή του κτηρίου, δυναμικότητας περίπου 240 ατόμων.
Ένα ιδιαίτερα ενδιαφέρον έργο είναι η «Αποκατάσταση και Επανάχρηση του χώρου του Χανιού του Ιμπραήμ». Πρόκειται για ένα έργο μεγάλης πολιτιστικής αξίας, το οποίο αντανακλά και εκφράζει την κεντρική ιδέα της Πολιτιστικής Πρωτεύουσας της Ευρώπης-Πάφος 2017 για το «Ανοικτό Εργοστάσιο Πολιτισμού» (Open Air Factory).
Μέσω του έργου, ο Δήμος Πάφου δημιουργεί στην περιοχή ένα «πολύβουο παζάρι» παραδοσιακών επαγγελμάτων και πολιτιστικών δράσεων από όλο το φάσμα των Τεχνών.
Το Χάνι μετατράπηκε στον πιο εμβληματικό χώρο του ιστορικού κέντρου, εκεί όπου όλα τα χαρακτηριστικά της φυσιογνωμίας του συμπυκνώνονται και αποτελούν τον ένα τόπο όπου κάθε επισκέπτης πρέπει απαραίτητα να περάσει για να έχει δει, γευτεί, μυρίσει και ακούσει τον παλμό της πόλης.
Αποτελείται από ένα μεγάλο συγκρότημα διατηρητέων οικοδομών, οι οποίες έχουν αποκατασταθεί και επιδιορθωθεί. Επίσης, έγιναν προσθήκες τόσο στο ισόγειο όσο και στον όροφο του συγκροτήματος, ενώ ο περιβάλλον χώρος αναδιαμορφώθηκε ώστε να προσφέρεται για τη διοργάνωση υπαίθριων πολιτιστικών εκδηλώσεων.
Μέσω της νέας χρήσης του Χανιού δημιουργούνται εργαστήρια για καλλιτέχνες και τεχνίτες, εκθεσιακός χώρος, μικρός μουσικός χώρος, καθώς και γραφείο υποδοχής. Εύλογα, το έργο συμβάλει ουσιαστικά στο εμπλουτισμό του τουριστικού προϊόντος, στην αύξηση της επισκεψιμότητας, στην ανάδειξη της ιδιαίτερης τοπικής γαστρονομίας και στην προβολή της λαϊκής παράδοσης.
Το έβδομο έργο που έρχεται να ολοκληρώσει την αναβάθμιση του παραδοσιακού κέντρου, είναι η «Αποκατάσταση και αναβάθμιση του κτηρίου της Δημοτικής Αγοράς Πάφου», εξωτερικά και εσωτερικά.
Το έργο περιλαμβάνει τη μετατροπή του πρώτου ορόφου από γραφεία σε καφεστιατόριο, τη δημιουργία νέας πλατείας δυτικά του κτηρίου, τη μεταστέγαση της Λαχαναγοράς Πάφου, την αναβάθμιση του δρόμου που περνά δυτικά της πλατείας και την αναβάθμιση της μικρής πλατείας στη διασταύρωση της οδού Αγοράς με την οδό Κυριάκου Μαύρου με την κατασκευή μεταλλικού σκεπάστρου και πράσινων τοίχων.
Το έργο περιλαμβάνει επίσης επιδιόρθωση και αναβάθμιση των κτηρίων της Δημοτικής Αγοράς, αισθητικά και στατικά, για να αναδείξει τον αυθεντικό και παραδοσιακό χαρακτήρα της, καθώς και αισθητική και λειτουργική αναβάθμιση του περιβάλλοντα χώρου, ώστε να καταστεί ελκυστικός και ευχάριστος για τους επισκέπτες και εργαζόμενους.
Ετοιμάζεται πακέτο 37 νέων έργων
Να καταστεί πρότυπο χρηστής διοίκησης και παράδειγμα σωστής εξυπηρέτησης του πολίτη οραματίζεται ο Δήμος Πάφου, αφού εκτός από τα έργα που βρίσκονται σε προχωρημένο στάδιο ετοιμάζει πακέτο 37 νέων έργων που θα οδηγήσουν την Πάφο σε μια υγιή οικονομική ανάπτυξη, η οποία θα συμβαδίζει με την ηθική, πολιτιστική και πνευματική ανόρθωση της πόλης.
Στα έργα αυτά συγκαταλέγονται έργα αστικής υποδομής με αναπλάσεις πλατειών, κατασκευές πάρκων και βελτιώσεις δρόμων. Προωθείται ακόμα η δημιουργία μεγάλων πάρκων και η αναβάθμιση του πυρήνα της Πάφου.
Στα έργα μεταφορών προγραμματίζεται η αντικατάσταση στάσεων λεωφορείων, η δημιουργία δύο σταθμών μετεπιβίβασης, καθώς και η δημιουργία 2.500 χώρων στάθμευσης.
Άλλο μεγάλο στοίχημα για την Πάφο είναι η μετατροπή της «έξυπνης πόλης», μέσω διαθέσιμων τεχνολογιών πληροφορικής και επικοινωνίας.
Προγραμματίζεται η δημιουργία εκκολαπτηρίου επιχειρήσεων καινοτομίας και τεχνολογίας, την ανάπτυξη εφαρμογών και υποδομών στην πόλη μέσω ενός πακέτου προηγμένων ψηφιακών υπηρεσιών, όπως η δημιουργία ψηφιακής πλατφόρμας και applications, καθώς και η πλήρη κάλυψη της πόλης με δωρεάν wifi, όπως επίσης και η αντικατάσταση του οδικού φωτισμού με σύγχρονους λαμπτήρες.
Στα σχέδια είναι και έργα αναβάθμισης της καθαριότητας και δημόσιας υγείας με τη δημιουργία πράσινου σημείου στην πόλη, την τοποθέτηση 20 συμπιεστών οικιακών σκυβάλων.
Η ανάδειξη κτηρίων και ανακαίνιση κτηρίων, και η αξιοποίηση τους για δημιουργία μουσείων λαϊκής τέχνης, και η δημιουργία πολυκέντρου παιδιού και τρίτης ηλικίας είναι στα μελλοντικά σχέδια του Δήμου Πάφου.
Μετακίνηση των πρατηρίων πετρελαιοειδών
Με την ολοκλήρωση των έργων ανάπλασης και ουσιαστικής αισθητικής, λειτουργικής και κυκλοφοριακής αναβάθμισης της ευρύτερης περιοχής του ιστορικού κέντρου της πόλης, η μετακίνηση των πρατηρίων πετρελαιοειδών από το σημείο αυτό κρίνεται επιβεβλημένη, σύμφωνα με τον δήμαρχο Πάφου, Φαίδωνα Φαίδωνος.
«Πέραν του γεγονότος ότι τα υφιστάμενα πρατήρια πετρελαιοειδών δεν πληρούν χωροθετικά τα κριτήρια που καθορίζονται στο σχετικό κεφάλαιο του Τοπικού Σχεδίου Πάφου 2013 (Κεφάλαιο 27: Πρατήρια Πετρελαιοειδών), η συσσώρευση 4 πρατηρίων σε απόσταση λιγότερη των 300 μέτρων, στη βάση δεδομένων των δεκαετιών του 1950 και 1960, προκαλεί κυκλοφοριακό φόρτο που το οδικό δίκτυο της περιοχής δεν έχει δυνατότητα να απορροφήσει», επισημαίνει.
Όπως εξηγεί, πρώτιστη επιδίωξη των έργων ανάπλασης, με τη δημιουργία πεζοδρόμων και πλατειακών χώρων στο κέντρο της πόλης, είναι η εξυπηρέτηση των πεζών, νέων και ηλικιωμένων.
Στο πλαίσιο της επιδίωξης αυτής -και προκειμένου να αποφευχθεί η άσκοπη κυκλοφορία οχημάτων στο ιστορικό κέντρο της πόλης-, έχει ήδη δημιουργηθεί κεντρική διαχωριστική νησίδα σε ολόκληρο το μήκος της λεωφόρου Ευαγόρα Παλληκαρίδη για αποκλεισμό των δεξιών στροφών και βελτίωση της οδικής ασφάλειας, προς διευκόλυνση των πεζών κατά τη διασταύρωση της οδού.
Ο συγκεκριμένος οδικός σχεδιασμός εμποδίζει την είσοδο/έξοδο στα πρατήρια πετρελαιοειδών, καθιστώντας τα, ουσιαστικά, μη βιώσιμα.
Εξάλλου, η λειτουργία του υπό ανακαίνιση «Μαρκιδείου» Θεάτρου, του ανακαινισθέντος Πολυχώρου Πολιτισμού «Αττικόν» και του υφιστάμενου Ζ΄Δημοτικού Σχολείου δίπλα και απέναντι από τα υφιστάμενα πρατήρια, αφορούν χρήσεις που δεν συνάδουν μεταξύ τους και η συνύπαρξή τους δεν ευνοείται, τόσο για περιβαλλοντικούς και συγκοινωνιακούς λόγους όσο και για λόγους δημόσιας ασφάλειας.
Ειδικά στην περίπτωση του πρατηρίου που βρίσκεται σε ακίνητο εφαπτόμενο του «Μαρκιδείου» Θεάτρου (Exxon Mobil), στο οποίο λειτουργούν επίσης πλυντήριο οχημάτων και οι δεξαμενές αποθήκευσης καυσίμων, η απόσταση που το χωρίζει από την αίθουσα του Θεάτρου είναι μικρότερη των 12 μέτρων.
Όλα τα διεθνή πρότυπα και κανονισμοί -οι οποίοι ισχύουν και στην Κύπρο- καθορίζουν αποστάσεις μεταξύ των πρατηρίων, καθώς και αποστάσεις από τις συγκοινωνιακές συμβολές, οι οποίες δεν ικανοποιούνται από κανένα υφιστάμενο πρατήριο. Να σημειωθεί ότι και τα τρία κεντρικά πρατήρια βρίσκονται σε τ/κ τεμάχια γης.
Στη βάση των δεδομένων αυτών και με την πεποίθηση ότι είναι δυνατό να συνυπάρχουν το δημόσιο συμφέρον με τα νόμιμα ιδιωτικά συμφέροντα, ο Δήμος Πάφου βρίσκεται σε διαδικασία διαλόγου με τις εταιρείες πετρελαιοειδών, οι οποίες είναι ιδιοκτήτριες των υπό αναφορά πρατηρίων, για τη μετακίνησή τους σε άλλα σημεία της πόλης που πληρούν τα κριτήρια τα οποία ορίζει η Νομοθεσία και δημιουργούν τις επιχειρηματικές προϋποθέσεις για απόσβεση, μέσω της μακροχρόνιας ενοικίασης, της υψηλής επένδυσης που απαιτείται για την κατασκευή τους. Στο πλαίσιο αυτό, ο δήμος έχει εντοπίσει επιλέξιμα τεμάχια γης για χωροθέτηση των πρατηρίων που θα μετακινηθούν.
Εκμισθώθηκαν 25 τ/κ τεμάχια σε δύο χρόνια
Το συνολικό εμβαδό των τ/κ περιουσιών που αιτήθηκε και έλαβε ο Δήμος Πάφου τα τελευταία δύο χρόνια είναι 115.500 τ.μ. Πρόκειται για 25 τεμάχια, μικρά και μεγάλα.
Στον κατάλογο αυτό, περιλαμβάνονται όλες οι εκμισθώσεις τ/κ περιουσιών που έγιναν τα τελευταία δύο χρόνια, οι περισσότερες στο πλαίσιο των συγχρηματοδοτούμενων έργων ανάπλασης των πλατειών και κτηρίων της πόλης. Η εκμίσθωση των χώρων αυτών αποτελούσε απαραίτητη προϋπόθεση για τη συγχρηματοδότηση των έργων.
