Τα μανιτάρια από τα αρχαία χρόνια αποτελούσαν ένα από τα πιο εκλεκτά συμπληρώματα της χειμερινής διατροφής του Κύπριου. Η συλλογή τους είναι μεν ανέξοδη, αλλά πρέπει να είσαι άνθρωπος εξοικειωμένος με την φύση για να εξασφαλίσεις αυτά τα εξαιρετικά νόστιμα γεννήματα της.
Βουλευτής ΔΗ.ΚΟ Περιφέρειας Πάφου – Μέλος της Κοινοβουλευτικής Επιτροπής Γεωργίας & Περιβάλλοντος
Σημαντική πηγή και εργαλείο πληροφόρησης σε ότι αφόρα τα μανιτάρια, αποτελεί ο Μυκητολογικός Σύνδεσμος Κύπρου, που ιδρύθηκε εδώ και μια δεκαετία και αποτελείται από επιστήμονες και λάτρεις αυτού του ξεχωριστού είδους που βγάζει η κυπριακή φύση.
Σκοπός του συνδέσμου που δραστηριοποιείται μέσα από εξειδικευμένα σεμινάρια και εκδηλώσεις είναι ο σεβασμός στην φύση, η αγάπη για τα μανιτάρια αλλά και η αγάπη για την καταγραφή τους.
Οι πληροφορίες που μας παρέχει ο σύνδεσμος είναι αρκετά χρήσιμες και όπως μας ενημερώνουν, στην Κύπρο μέχρι σήμερα έχουν καταγραφεί πέραν των 70 ειδών βρώσιμων μανιταριών και άλλα τόσα περίπου επικίνδυνα, δηλητηριώδη που αφθονούν στην φύση.
«Να βρέξει να φκάλει ήλιο να πάμεν να έβρουμε μανιτάρκα». Μια κυπριακή φράση που ακούγεται συχνά μετά τις πρώτες βροχές του Οκτώβρη και είναι ενδεικτικό της μανίας κάποιων ανθρώπων που περιμένουν πως και πως να εκδράμουν για να συλλέξουν μανιτάρια, αυτό το νόστιμο εδώδιμο που τους προσφέρει η φύση.
Φυσικά δεν μπορεί ο οποιοσδήποτε να ανακαλύψει εύκολα τα μανιτάρια. Χρειάζεται να είσαι ειδικός αυτής της ιδιότυπης επιχείρησης, δηλαδή που θα τα βρεις, να γνωρίζεις τι συλλέγεις αλλά και το κυριότερο να έχεις πόδια. Πρέπει να κουραστείς πολύ μέχρι να εξασφαλίσεις αυτό το θείο δώρο, το μάννα της κυπριακής φύσης που γίνεται ανάρπαστο από όλους, αλλά περισσότερο από ανθρώπους μερακλήδες που γνωρίζουν τι πάει να πει μανιτάρι. Το να ανακαλύψεις τον μοναδικό αυτό μεζέ είναι μια ολόκληρη «ιεροτελεστία». Δηλαδή ξεκινάμε από τον εντοπισμό, τον χαρακτηρισμό, αν δηλαδή είναι βρώσιμο, το κόψιμο του αλλά και την τοποθέτηση του συμμετρικά στο καλάθι.
Στους τόπους μας, υπάρχουν τα κόκκινα του βουνού, που ψήνονται στα κάρβουνα, υπάρχουν τα άσπρα που μπαίνουν στο ξύδι και τα μανιτάρια της βανούκας όπως συνηθίζουμε να τα λέμε που τηγανίζονται με κρεμμύδι και είναι νοστιμότατα. Με τον καιρό τα μανιτάρια ξέφυγαν από το συνηθισμένο τους μάζεμα και φάγωμα από τον απλό άνθρωπο και αποτελούν πλέον μέρος των γαστρονομικών επιλογών των μερακλήδων και απάχηδων Κυπρίων.
Στο κυνήγι του μανιταριού υπάρχουν από την μια οι έμπειροι, που απέκτησαν ειδικότητα και από την άλλη κάποιοι που το βλέπουν σαν ένα είδος σπορ ή μια μόδα αν θέλετε, που ορισμένοι από αυτούς έχουν ελάχιστη εμπειρία και άλλοι είναι εντελώς άσχετοι.
Αυτοί εξαπλώνονται άτακτα στα δάση με σκοπό να βρουν τα μανιτάρια και ειδικά οι άσχετοι του είδους μαζεύουν άτσαλα ότι μανιταροειδές στο πέρασμα τους, με αποτέλεσμα όχι μόνο να καταστρέφουν τους μανιταρότοπους, αλλά το χειρότερο δεν μπορούν να ξεχωρίσουν πια τι τρώγεται και πολλές φορές συλλέγουν τα δηλητηριώδη θέτοντας έτσι σε κίνδυνο της ζωή τους αλλά και άλλων ανυποψίαστων ανθρώπων.
Δεν είναι λίγα τα περιστατικά που καταγράφονται κάθε χρόνο, που εξαιτίας της δηλητηρίασης από μανιτάρια κινδύνεψαν ζωές ανθρώπων.
Παλαιότερα τα πράγματα ήταν καλύτερα και αφθονούσαν στον τόπο μας, αλλά τα τελευταία χρόνια με την εμφάνιση όλο και περισσοτέρων μανιταροσυλλεκτών έχουμε αισθητή μείωση τους.
Ο λόγος είναι ότι παλιά η πρόσβαση στα δάση ήταν πολύ δύσκολη, αλλά με τους δασικούς δρόμους που ανοίχτηκαν επιτρέπεται στον καθένα να επιδίδεται ανεξέλεγκτα στο έργο της εξαφάνισης κάθε ίχνους μανιταριού.
Βασική αρχή κάθε μανιταρόφιλου και μανιταροσυλλέκτη, πρέπει να είναι το ότι «δεν δοκιμάζουμε κανένα μανιτάρι χωρίς να είμαστε βέβαιοι ότι είναι εντελώς ακίνδυνο για κατανάλωση».
Είναι πολύ ωραίο το μανιτάρι ως εκλεκτός διατροφικός μεζές. αλλά μπορεί να αποβεί και επικίνδυνος για την υγεία μας αν δεν είμαστε σίγουροι ότι είναι ασφαλής για φάγωμα.
Να μην παριστάνουμε λοιπόν τους ειδήμονες και να καταναλώνουμε μόνο τα απολύτως ασφαλή, όπως τα κόκκινα και τα άσπρα του βουνού, τα οποία αφθονούν στις ορεινές περιοχές μας καθώς και τα μανιτάρια της βανούκας, όπως τα λέμε εμείς οι Παφίτες, τα οποία φύονται στα πεδινά και αποτελούν ίσως το πιο γευσάτο από όσα εντοπίζονται στην Πάφο.
