Η υπόσχεση της Τουρκίας να εμποδίσει ορισμένα ρωσικά πολεμικά πλοία να περάσουν από τα ύδατά της στη Μαύρη Θάλασσα κατά τη διάρκεια της κρίσης στην Ουκρανία θα μπορούσε να βοηθήσει στην αποκατάσταση των δεσμών της με το ΝΑΤΟ, ακόμη κι αν κινδυνεύει με αντίποινα από τη Μόσχα , αναφέρει δημοσίευμα του Reuters.
Όμως, προσθέτη, μια συσσώρευση ρωσικών πλοίων που περιμένουν να κάνουν το ταξίδι θα δοκιμάσει την αποφασιστικότητα της Άγκυρας τις επόμενες ημέρες και θα δείξει πόσο μακριά είναι διατεθειμένη να φτάσει στην λεπτή διπλωματική στάση ισορροπίας που κρατά μεταξύ Ανατολής και Δύσης.
Η Τουρκία άλλαξε τη ρητορική της για να χαρακτηρίσει την επίθεση της Μόσχας στην Ουκρανία «πόλεμο» την Κυριακή – μια κίνηση που θα επέτρεπε στην Άγκυρα να χρησιμοποιήσει τμήματα ενός διεθνούς συμφώνου για να περιορίσει τη διέλευση ορισμένων ρωσικών πολεμικών πλοίων από τη Μεσόγειο στη Μαύρη Θάλασσα.
Αυτό, συνεχίζει το Reuters, θα μπορούσε να περιορίσει την ικανότητα της Μόσχας να δημιουργήσει τη ναυτική της δύναμη που επιτίθεται στην ακτή της Μαύρης Θάλασσας της Ουκρανίας, αν και όλα εξαρτώνται από τα μικρά γράμματα στη Σύμβαση του Μοντρέ του 1936. Το σύμφωνο επιτρέπει στην Τουρκία να περιορίσει τη ναυτική διέλευση από τα στενά των Δαρδανελίων και του Βοσπόρου κατά τη διάρκεια του πολέμου, αλλά έχει μια ρήτρα που εξαιρεί τα πλοία που επιστρέφουν στη νηολογημένη βάση τους.
Τουλάχιστον τέσσερα ρωσικά πλοία περιμένουν αυτήν τη στιγμή την απόφαση της Τουρκίας να περάσουν από τη Μεσόγειο, δήλωσε ο Γιορούκ Ισίκ, γεωπολιτικός αναλυτής με έδρα την Κωνσταντινούπολη και επικεφαλής της εταιρείας συμβούλων Bosphorus Observer.
Δύο από αυτά – μια φρεγάτα και ένα αντιτορπιλικό – ζήτησαν επίσημα να κάνουν το ταξίδι το συντομότερο αυτή την εβδομάδα, σύμφωνα με τον Isik και έναν ανώτερο Τούρκο αξιωματούχο.
«Οποιοσδήποτε από αυτούς που διεκδικούν τη Μαύρη Θάλασσα ως βάση τους θα μπορούσε ακόμα να κάνει το ταξίδι, αφήνοντας την Τουρκία με κάποιο περιθώριο ανατροπής», «Το να τον αποκαλείς ”πόλεμο” είναι ένα πολύ μεγάλο βήμα», είπε ο Ισίκ στο Reuters.
«Η Άγκυρα δεν ήθελε να κάνει αυτό το βήμα και, με τη γλώσσα, δίνει στη Μόσχα μια τελευταία ευκαιρία να ανακόψει την επιθετικότητα στις πόλεις της Ουκρανίας». Το διακύβευμα είναι μεγάλο για την Τουρκία, μέλος του ΝΑΤΟ, η οποία έχει θαλάσσια σύνορα και καλούς δεσμούς τόσο με τη Ρωσία όσο και με την Ουκρανία.
Μια αποφασιστική στροφή προς τη Δύση θα μπορούσε να εξυγιάνει τη θέση της στο ΝΑΤΟ μετά την αγορά των ρωσικών πυραύλων S-400 από την Τουρκία το 2019, που επιδείνωσε τις σχέσεις και προκάλεσε κυρώσεις από τις ΗΠΑ. Ωστόσο, οποιοδήποτε περεταίρω βήμα μπορεί να βλάψει την ήδη πολιορκημένη οικονομία της Τουρκίας μετά από μια νομισματική κρίση τον Δεκέμβριο και μια πληθωριστική σπείρα.
Το ρωσικό φυσικό αέριο αντιπροσωπεύει το 45% των τουρκικών εισαγωγών, ενώ οι Ρώσοι το 20% των τουριστών της Τουρκίας. Ο Atilla Yesilada της GlobalSource Partners είπε ότι η μετατόπιση της Τουρκίας στη σύγκρουση είναι «σχεδόν βέβαιο ότι θα προκαλέσει τη ρωσική οργή» και ότι αυτό θα φανεί με απαγορεύσεις στις τουρκικές εξαγωγές γεωργικών προϊόντων ή προκλήσεις στη Συρία.
Ένας ξεχωριστός αξιωματούχος που γνωρίζει το θέμα είπε ότι η κυβέρνηση της Τουρκίας σχεδιάζει να λάβει μέτρα για την τόνωση της οικονομίας τώρα που οι επιπτώσεις από τη σύγκρουση γίνονται αισθητές «ολοένα και περισσότερο μέρα με τη μέρα».
Η λίρα υποχώρησε για λίγο 5% την περασμένη εβδομάδα καθώς ξεκίνησαν οι επιθέσεις – τις οποίες η Ρωσία αποκαλεί «ειδική επιχείρηση». Εν τω μεταξύ, οι πολιτικοί της Τουρκίας κράτησαν τη δική τους ρητορική μετρημένη.
Ο Πρόεδρος Ταγίπ Ερντογάν έχει επικρίνει τη δυτική προσέγγιση στη Μόσχα, συμπεριλαμβανομένης της χρήσης κυρώσεων, ενώ έχει επίσης έντονο τόνο προς τη Ρωσία, χαρακτηρίζοντας την εισβολή «απαράδεκτη» και «βαρύ πλήγμα» για την περιφερειακή ασφάλεια. Ενώ σφυρηλατεί στενούς δεσμούς με τη Ρωσία σε θέματα ενέργειας και άμυνας, η Άγκυρα πούλησε drones στην Ουκρανία και υπέγραψε συμφωνία για τη συμπαραγωγή περισσότερων, εξοργίζοντας τη Μόσχα.
Ο υπουργός Εξωτερικών Μεβλούτ Τσαβούσογλου απηύθυνε έκκληση στους Ρώσους και Ουκρανούς ομολόγους για κατάπαυση του πυρός και διαπραγματεύσεις, τις οποίες ο Ερντογάν προσφέρθηκε να φιλοξενήσει. Ο Τσαβούσογλου είπε την Κυριακή ότι στα πλοία που επιστρέφουν στη βάση τους στη Μαύρη Θάλασσα θα επιτρέπεται η διέλευση και θα αξιολογούνται κατά περίπτωση. Όταν ήρθε η ώρα για την ίδρυση του πολύ σημαντικού σταθμού έδρας των πλοίων, πρόσθεσε: «Όλα πρέπει να είναι διαφανή».
