24.9 C
Paphos
Friday, March 29, 2024

ΓΙΩΡΓΟΣ ΚΟΤΣΩΝΗΣ: Το τελειότερο δημιούργημα είναι ο άνθρωπος και το ωραιότερο η γυναίκα

Το τελειότερο δημιούργημα είναι ο άνθρωπος και το ωραιότερο η γυναίκα, δηλώνει στο ΚΥΠΕ ο Γιώργος Κοτσώνης, ένας από τους σημαντικότερους Κύπριους ζωγράφους. Ανθρωποκεντρικός, κυβιστής, γνωστός για τα γυναικεία γυμνά, αλλά και για τα ψηφιδωτά του που κοσμούν το Μοναστήρι του Αγίου Νεοφύτου στην Πάφο και ιδιωτικές συλλογές.

Σε συνέντευξη στο ΚΥΠΕ, ο Γιώργος Κοτσώνης ανατρέχει στην αρχή της πορείας του στη ζωγραφική, τονίζει ότι το ταλέντο είναι σημαντικό, αλλά χωρίς δουλειά δεν γίνεται κάποιος ζωγράφος, επισημαίνει ότι “ο δρόμος της Τέχνης είναι ανηφορικός, αλλά και για αυτό έχει πολύ ενδιαφέρον”, προβαίνει σε εκτιμήσεις για την πραγματικότητα που βιώνουν σήμερα οι καλλιτέχνες, αλλά και θυμάται ξεχωριστό περιστατικό, ενώ εξομολογείται πως όταν πουλάει ένα έργο στεναχωριέται, αφού το αισθάνεται σαν το παιδί του, ενώ μοιράζεται ένα κινέζικο ρητό που ασπάζεται, “όταν έχεις δύο ψωμιά το ένα να το δώσεις και να πάρεις ένα τριαντάφυλλο”, άκρως δηλωτικό στάσης ζωής.

Ο Γιώργος Κοτσώνης είναι ένας από τους σημαντικότερους Κύπριους ζωγράφους. Η πορεία του δεν ήταν εύκολη και η αρχή, όπως όλες, δύσκολες, οι δε σπουδές του, λέει ήταν “περιπετειώδεις”.

Η ταχύτητα σκοτώνει

Οταν τελείωσε τη Μέση Εκπαίδευση ήθελε να σπουδάσει, ωστόσο επειδή η οικογένεια του δεν μπορούσε να τον υποστηρίξει τότε οικονομικά, άρχισε να κάνει διάφορες δουλειές. Όταν, λέει, «ήμουν μαθητής στη Μέση Εκπαίδευση, εργαζόμουν, κάνοντας διάφορες δουλειές ακόμα και σε κινηματογράφους στη Λεμεσό και έβγαζα λίγα λεφτά».

Αφού τέλειωσε το σχολείο «με όλη την αισιοδοξία και με 10 Λίρες στην τσέπη ταξίδεψα στο Λονδίνο», όπου έμεινε με ξαδέλφη του. «Εκανα εγγραφή στο Saint Martin’s School of Art του Λονδίνου. Βρήκα δουλειά σε ένα ελληνικό εστιατόριο του Λονδίνου με την ονομασία Ακρόπολις, ωστόσο οι ώρες που δούλευα εκεί ήταν πολλές και οι ώρες που περίσσευαν για να πηγαίνω στην Σχολή Καλών Τεχνών ήταν ελάχιστες, δύο με τρεις ώρες την ημέρα». Tα έξοδα στο Λονδίνο ήταν πολλά και έτσι σε τρεις μήνες απογοητευμένος, επέστρεψε πίσω στην Κύπρο. Τότε ήταν που βρήκε δουλειά σε κάποιες κινηματογραφικές επιχειρήσεις και ήταν η περίοδος που διοργανώθηκε το 16ο Συνέδριο της ΠΕΟ. Τότε, είπε, «με κάλεσαν να διακοσμήσω την αίθουσα του Συνεδρίου και τόσο πολύ τους άρεσε η διακόσμηση, που στελέχη της ΠΕΟ μου έδωσαν θερμά συγχαρητήρια και αποφάσισαν όπως με στείλουν να σπουδάσω». Έτσι, συνέχισε, «με την βοήθεια της ΠΕΟ πήρα μια υποτροφία για το Πεκίνο στην Κίνα».

Αφού έμαθε για ένα χρόνο τα κινέζικα, μπήκε στη Σχολή Καλών Τεχνών, όπου σπούδασε κοντά στον Καθηγητή Αι- Τσουν – Σι, δύο χρόνια ζωγραφική.

Η καρδιά του Γιώργου Κοτσώνη όμως κτυπούσε για την ευρωπαϊκή ζωγραφική και επειδή στην Κίνα όλοι οι Καθηγητές που δίδασκαν την ευρωπαϊκή ζωγραφική είχαν σπουδάσει σε χώρες της Ευρώπης, έκανε προσπάθειες και ο ίδιος για να βρει κάποιες χώρες της Ευρώπης για να συνεχίσει τις σπουδές,

Γνωρίστηκε με τον Γραμματέα της τσεχοσλοβάκικης Πρεσβείας στην Κίνα ο οποίος τον συμπάθησε και με προσπάθειες δικές του κατάφερε να του εξασφαλίσει υποτροφία στην Πράγα στην Σχολή Καλών Τεχνών. Έτσι το 1963 ο Γιώργος Κοτσώνης αναχωρεί από το Πεκίνο για να μεταβεί στην Πράγα όπου συνέχισε και ολοκλήρωσε τις σπουδές του το 1967. Ακολούθως επέστρεψε στην Κύπρο όπου διορίστηκε καθηγητής, δουλεύοντας 17 χρόνια και από τότε ζει και εργάζεται στην Πάφο.

Σε ερώτηση αν ο ζωγράφος γίνεται ή γεννιέται, ο κ. Κοτσώνης λέει πως, «οπωσδήποτε το ταλέντο έχει πολύ μεγάλη σημασία, αλλά αν δεν καλλιεργήσεις το ταλέντο και αν δεν δουλέψεις, δεν γίνεσαι ζωγράφος». Υπάρχουν, σημειώνει, πολλά παραδείγματα ανθρώπων που σπούδασαν ζωγραφική σε Σχολές Καλών Τεχνών και δεν έχουν καταφέρει να κάνουν ούτε μια έκθεση, διότι δεν δουλεύουν, παρά μόνο διδάσκουν στα σχολεία.

Ο κ. Κοτσώνης αναφέρει πως ο ίδιος δούλεψε σκληρά. «Αυτό που έχει σημασία, είναι η σκληρή δουλειά για να μπορέσεις να δημιουργήσεις ένα δικό σου προσωπικό στυλ, και να βλέπουν όλοι το έργο σου και να λεν -χωρίς να δουν την υπογραφή- αυτό είναι του Γιώργου Κοτσώνη ή του τάδε ζωγράφου». Πρέπει ο ζωγράφος να δημιουργήσει το δικό του προσωπικό στυλ και για να γίνει αυτό χρειάζεται πάρα πολύ δουλειά, τονίζει.

Η μεθοδικότητα και το ταλέντο του Γιώργου Κοστώνη αντικατοπτρίζονται στα έργα του. Η ισορροπία στις συνθέσεις του, η ένταση και η παράλληλη απλότητα των χρωμάτων δημιουργούν τη αίσθηση μιας μοναδικής στιλιστικής ομογένειας. Ερωτηθείς εάν είναι πρωτίστως ανθρωποκεντρικός ζωγράφος πιστός στον κυβισμό ο κ. Κοτσώνης λέει, «προτιμώ την ανθρώπινη φιγούρα παρόλο που έχω κάνει και τοπία και νεκρές φύσεις και τα λοιπά.

Επειδή η ανθρώπινη φιγούρα είναι το τελειότερο δημιούργημα που έκανε η φύση και μέσω της μπορείς να εκφράσεις πολλά συναισθήματα. Προτίμησα την ανθρώπινη φιγούρα και κυρίως τη γυναικεία ομορφιά και ωραίες γυναίκες, διότι πιστεύω είναι το ωραιότερο δημιούργημα της φύσης», ομολογεί.

Ο Γιώργος Κοτσώνης είναι γνωστός και για τα γυναικεία γυμνά αλλά και για τις θρησκευτικές εικόνες και τα ψηφιδωτά, ενώ σε ερώτηση πώς συνδυάζονται και τα δύο ο ζωγράφος λέει πως το ψηφιδωτό είναι μέσα στην παράδοση μας. «Θυμούμαι τότε, όταν είχα έρθει στην Πάφο, είχαν ανακαλυφθεί τα ψηφιδωτά κάτω στη Βίλα του Διόνυσου με την εντυπωσιακή διακόσμηση και συνήθιζα να πηγαίνω περίπατο τα απογεύματα και να τα θαυμάζω». Επειδή κάποια από τα έργα του, αυτά που έχουν κυβιστικό χαρακτήρα, προσφέρονται για τέτοιου είδους έργα, αποφάσισε να δημιουργήσει τα πρώτα του ψηφιδωτά. Το πρώτο του ψηφιδωτό του το είχε παραγγείλει, όπως αφηγείται, ο νυν Αρχιεπίσκοπος Κύπρου Χρυσόστομος όταν ήταν Ηγούμενος στον Άγιο Νεόφυτο και στολίζει την είσοδο του Μοναστηριού. Μετά ακολούθησαν πολλές άλλες παραγγελίες, όπως θυμάται σε ξενοδοχεία, σε ιδιώτες και τα λοιπά.

Σε σχέση με το κατά πόσο ο βιοπορισμός και η τέχνη αποτελούν συμβατές έννοιες ή οδηγούν σε εκπτώσεις και σε συμβιβασμούς, ο κ. Κοτσώνης αναφέρει πως ανάλογα με το όνομα και το έργο που παρουσιάζει ο κάθε καλλιτέχνης έχει και την ανάλογη ανταπόκριση από το φιλότεχνο κοινό. «Υπάρχει φιλότεχνο κοινό στην Κύπρο, υπάρχουν άνθρωποι που ενδιαφέρονται για την Τέχνη και υπάρχουν και άνθρωποι που επενδύουν στην Τέχνη», προσθέτει. Ο ίδιος, λέει, κατάφερε με τη δουλειά του να γίνει γνωστός, και πως πιο εύκολα μπορεί να πουλήσει τα έργα του από έναν που αρχίζει τώρα.

Σε ερώτηση για την Κύπρο ως ένα μικρό νησί κατά πόσο λειτουργεί περιοριστικά ή μπορεί να αποτελεί και πηγή έμπνευσης ο κ. Κοτσώνης λέει πως η Κύπρος είναι ένας ωραιότατος τόπος και κυρίως η Πάφος και πως από τότε που εγκαταστάθηκε στην Πάφο του άρεσε πάρα πολύ.

Θυμάται κάποιο περιστατικό ιδιαίτερο στην πορεία του αυτή, ρωτάμε. Η μεγαλύτερη έκπληξη για τον ίδιο, αφηγείται, ήταν όταν ένας Γάλλος δικηγόρος, που έμεινε μια εβδομάδα σε ξενοδοχείο στην Πάφου, τού ζήτησε να ζωγραφίσει τη γυναίκα του γυμνή. Ο ζωγράφος ζήτησε να του στείλει μερικές φωτογραφίες ωστόσο αυτές ήταν χαμηλής ευκρίνειας και δεν μπορούσε να δει καθαρά τα χαρακτηριστικά και τότε ο Γάλλος έστειλε τη σύζυγο του στον Γιώργο Κοτσώνη για να ποζάρει. Όταν τελείωσε το έργο ο Γάλλος ενθουσιάστηκε, αναφέροντας στον κ. Κοτσώνη ότι του θυμίζει αρχαία ελληνικά αγάλματα. Πήρε το έργο του και τώρα κοσμεί το σπίτι του.

Η τέχνη δεν λειτουργεί όμως σε κενό και η πανδημία την επηρέασε, επίσης. Όπως αναφέρει ο Γιώργος Κοτσώνης, λόγω της πανδημίας και της οικονομικής κρίσης υπάρχει μια στασιμότητα και για αυτό αρκετοί ζωγράφοι φοβούνται να κάνουν εκθέσεις λόγω του ότι ο κόσμος είναι μαζεμένος και δύσκολα ξοδεύει για την τέχνη. Και σε αυτό το σημείο, ο ζωγράφος ανακαλεί ένα κινεζικό ρητό, δηλωτικό στάσης ζωής. «Οταν έχεις δύο ψωμιά το ένα να το δώσεις και να πάρεις ένα τριαντάφυλλο», λένε οι Κινέζοι, δηλαδή, εξηγεί, στη ζωή δεν χρειάζεται μόνο να τρως, αλλά χρειάζεται και η ομορφιά και το τριαντάφυλλο συμβολίζει την ομορφιά. Θα περάσει αυτή η κρίση και θα επανέλθουμε όπως είμασταν προηγουμένως, είναι η αισιόδοξη άποψή του.

Όσο για τους νέους ανθρώπους που ασχολούνται με τις Καλές Τέχνες ο Γιώργος Κοτσώνης τους καλεί να μην χάνουν το κουράγιο τους και να δουλεύουν, σημειώνοντας πως η δουλειά μια μέρα θα τους αναδείξει. «Ο δρόμος της Τέχνης είναι ανηφορικός, αλλά και για αυτό έχει πολύ ενδιαφέρον», λέει.

Μια από τις ανηφόρες είναι ίσως η στιγμή που αποχωρίζεται κάποιο έργο. «Όταν πουλώ ένα έργο στεναχωριέμαι, αφού το αισθάνονται σαν το παιδί μου, ωστόσο δεν μπορείς να κάνεις και διαφορετικά αφού την Τέχνη πρέπει να την βλέπουν πολλοί άνθρωποι, όχι μόνο εκείνοι που μπορούν να αγοράσουν και να κάνουν συλλογή, αλλά και αυτοί που επισκέπτονται εκθέσεις», ομολογεί.
Στα ψηφιδωτά του ο Γιώργος Κοτσώνης χρησιμοποιεί πέτρες από την θάλασσα, από τα ποτάμια και μερικά μάρμαρα.

Μερικά από τα πιο γνωστά έργα του Γιώργου Κοτσώνη είναι ο Κύκνος, ο Χορός, η Παναγιά σε μοντέρνα γραμμή, με το δικό του προσωπικό στιλ, με τον μικρό τον εγγόνο του τον Αλεξάκη. Ακόμη οι Χορεύτριες, το Ερωτικό, ο θρίαμβος του Αχιλλέα από τον Τρωικό πόλεμο, ο Έκτωρας που κοιμάται και ο Αχιλλέας αλλά και η δραματικότητα των αλόγων που βλέπουν σε διαφορετικές κατευθύνσεις, γυναικείες μορφές, η Γιολάντα με φόντο τις θαλασσινές σπηλιές. Επίσης η Αναδυομένη, ο πίνακας που παραπέμπει στον αγώνα του 1955 και τόσα άλλα

Ο Γιώργος Κοτσώνης έχει κάνει πολλές ατομικές εκθέσεις στην Πάφο και έχει λάβει μέρος σε πολλές ομαδικές εκθέσεις τόσο στην Κύπρο όσο και στο εξωτερικό. Έργα του βρίσκεται σε δημόσιες και ιδιωτικές συλλογές. Αυτό το διάστημα προετοιμάζεται για την έκθεση που διοργανώνει στην 28 Μαΐου, που περιλαμβάνει 40 περίπου έργα του σε ζωγραφική, ψηφιδωτά και γλυπτική. Πρόκειται, όπως αναφέρει, για μια μικρή αναδρομική έκθεση.

Κική Περικλέους/ ΚΥΠΕ

Support Local Business

ΤΕΛΕΥΤΑΙΕΣ ΕΙΔΗΣΕΙΣ