Το ναύαγιο EDRO 3 …πεθαίνοντας “αναγεννήθηκε”

Για το ναύαγιο πλοίο με την ονομασία EDRO ΙII το οποίο προσάραξε μια νύκτα του Δεκέμβρη του 2011 στην ακτή της Πέγειας διαβάσαμε και είδαμε πολλά. Φωτογραφίες και βίντεο, άρθρα και ρεπορτάζ, αφιερώματα και πλάνα απο ελικόπτερο ή απο drones, δημοσιεύματα και αναφορές μέχρι και σε διεθνή ΜΜΕ. Όλα μαζί συντήρισαν στο πέρασμα του χρόνου μια ιδιαίτερα ελκυστική και συνάμα μυστήρια εικόνα και έφτιαξαν μια ιστορία που ο καθένας μπορεί να αναζητήσει με ενδιαφέρον.

του Μάριου Ιγνατίου*

Το EDRO ΙII μοιάζει να επέλεξε την περιοχή που θα άφηνε το τελευταίο του στίγμα ως εμπορικό σκάφος. Η συγκεκριμένη περιοχή των θαλασσινών σπηλιών είναι απο τις ομορφότερες και σίγουρα απο αυτές που η πρόσβαση είναι πιο εύκολη σε σχέση με άλλες. Σημείο αναφοράς απο την πριν EDRO ΙII εποχή. Η περιοχή “Όνειρο” όπως την ξέρουν οι ντόπιοι με το ομώνυμο μπαράκι δίπλα διέθετε απο πριν παγκάκια παρατήρησης ηλιοβασιλέματος, ακόμη πριν συμπληρωθεί με χρυσόσκονη το τοπίο και πριν το σκαρί του πλοίου τραβήξει σαν μαγνήτης κάθε φωτογράφο στην Κύπρο που σέβεται τον εαυτό του για να αποθανατίσει αυτό το μοναδικό θέαμα.  
Για ένα γερασμένο σκαρί πλοίου όπως το EDRO III που παλεύει με τα κύματα απο το 1966 και τρώει την αλμύρα της θάλασσας κουβαλώντας τόσες και τόσες χιλιάδες τόνους εμπόρευμα δεν θα μπορούσε να υπάρξει καλύτερος “θάνατος”. Πέθανε το EDRO III έμεινε όμως στην Ιστορία και όχι απλά τραβάει πλέον τα βλέμματα του χαίρει και τέτοιας φήμης που ποτέ και κανείς που έβγαλε πάνω του ένα κομμάτι ψωμί δεν μπορούσε να φανταστεί. Είναι ένας ζωντανός θρύλος, πολυφωτογραφισμένος μάλιστα. 

Το ιστορικό του ναυαγίου
Το «EDRO IIΙ» Αλβανικής πλοιοκτησίας υπό σημαία Σιέρα Λεόνε, προσάραξε στη βραχώδη περιοχή της Πέγειας κοντά στις θαλασσινές σπηλιές, το πρωί της 8ης Δεκεμβρίου το 2011. Στο σκάφος το οποίο είναι μήκους 84 μέτρων και πλάτους 14, επέβαιναν 9 μέλη πλήρωμα από το Λίβανο, την Αίγυπτο και την Αλβανία.

Το πλοίο είχε μεταφέρει από την Ελλάδα γυψοσανίδες στην Λεμεσό και το προηγούμενο βράδυ του ναυαγίου είχε αποπλεύσει από την Λεμεσό με προορισμό την Ρόδο.
Ενώ το σκάφος βρισκόταν κοντά στο νησάκι Γερόνησος στον Άγιο Γεώργιο Πέγειας, λόγω των ισχυρών ανέμων και της θαλασσοταραχής καθώς και βλάβης που υπέστη, παρασύρθηκε από τα κύματα και ακινητοποιήθηκε περίπου 30 μέτρα από την βραχώδη ακτή.
Όπως ανέφερε στις αρχές του Τμήματος Εμπορικής Ναυτιλίας και της Αστυνομίας μετά το συμβάν ο πλοίαρχος, λόγω της σφοδρής θαλασσοταραχής και των ανέμων που αντιμετώπισαν ανοικτά της Πάφου, το πλοίο άλλαξε ελαφρά ρότα και κτύπησε σε βράχο με αποτέλεσμα να παρουσιάσει βλάβη και να μην είναι πλήρως ελεγχόμενο ως προς την πορεία του.

Αρχικά θα το ρυμουλκούσαν όμως…

Ούτε καν παλιοσίδερα…

Οι εργολάβοι που είχαν αναλάβει τη δουλειά στο σκάφος έκλεισαν τα ρήγματα προκειμένου το σκάφος να μπορέσει να ρυμουλκηθεί στα Μικρασιατικά παράλια όπως είχαν αποφασίσει η ασφάλεια και οι πλοιοκτήτες για να πωληθεί ως παλιοσίδερα για ανακύκλωση. Η διαφορά ωστόσο, όπως αναφέραμε και νωρίτερα, ήταν τόσο μεγάλη που όχι απλά καθυστέρησε την επιχείρηση απομάκρυνσής του σκάφους από την παραλία της Πέγειας αλλά την ματαίωσε.

Καθαρίστηκε το πλοίο
Το κράτος απο την πρώτη στιγμή όπως οφείλει σε τέτοιες περιπτώσεις είχε υποχρέωση να μεριμνήσει και να προβεί στις κατάλληλες ενέργειες ώστε να αποκλειστεί η πιθανότητα ρύπανσης της περιοχής, πράγμα που και έγινε. Από το σκάφος έχουν αφαιρεθεί τα πετρελαιοειδή κατάλοιπα, οι μπαταρίες, οι μπογιές και οτιδήποτε ρυπογόνο υπήρχε στο πλοίο. Υπολογίζεται ότι έχουν είχαν αφαιρεθεί περίπου 50 τόνοι πετρελαίου. Μέρος της ποσότητας αυτής μπορεί να χρησιμοποιηθεί άμεσα ενώ για το μισό σχεδόν θα πρέπει να γίνει επεξεργασία. Στο πλοίο είχαν επίσης εισέρθει πολλοί τόνοι νερού που έχουν επίσης αντληθεί.

Η συγκεκριμένη περιοχή ήταν και παραμένει είναι πολύ ευαίσθητη και ενταγμένη σε περιοχή προστασίας ΝΑΤΟΥΡΑ 2000.

Δίπλα στο Oniro by the Sea
Όπως πολύ εύστοχα περιγράφει το περιοδικό TIMEOUT Κύπρου στην τελευταία του έκδοση και κάτω απο τον τίτλο “10 αγαπημένα στέκια δυτικά της Κύπρου” η περιοχή αποτελεί ένα μικρό κρυμμένο θησαυρός που μετεξελίχθηκε σε ένα απο τα το πιο hot spot σημεία της Πάφου. Δίπλα στις θαλασσινές σπηλιές, με θέα το ναυάγιο EDRO3  όλοι λένε ότι εδώ παρακολουθείς το ομορφότερο ηλιοβασίλεμα, μετά τον Ακάμα. 
Η τοποθεσία μετονομάστηκε σε όνειρο απο τους ιδιοκτήτες των γειτονικών σπιτιών οι οποίοι αρχικά και βλέποντας το μαγευτικό ηλιοβασίλεμα έλεγαν συχνά πυκνά ότι η θέα είναι Όνειρο μέχρι που ονόμασαν το σπίτι τους έτσι, μετά και το μπαράκι δίπλα και τελικά όλοι στην Πάφο λένε πάμε για καφέ στο Όνειρο! 

Το χρονικό του ναύαγιου όπως καταγράφηκε μέσω του Κέντρο Συντονισμού Έρευνας και Διάσωσης (ΚΣΕΔ)

• Από 05:43 μέχρι 06:10, παρά τις συνεχείς κλήσεις μέσω ασυρμάτου δεν υπήρξε ανταπόκριση. Επιπλέον, σε επικοινωνία με το Κύπρος Ράδιο και το VTS Λιμένος Λεμεσού, εγνώσθει ότι δεν έγινε ακρόαση MAYDAY.
• 06:10 Ακρόαση, εκ νέου, από το ΚΣΕΔ κλήσης κινδύνου MAYDAY από τον ασύρματο. Στην άμεση απάντηση του ΚΣΕΔ υπήρξε ανταπόκριση, αυτή τη φορά, από το εμπορικό πλοίο EDRO III C/S 9LD2213, υπό σημαία SIERRA LEONE. Το πλοίο ανάφερε ότι είχε προσαράξει 15 χιλιόμετρα βορειοδυτικά της Πάφου στην περιοχή «Θαλασσινές Σπηλιές» Πέγειας ( 34ο 52΄ 3΄Ν 032ο 20΄ 3Ε ), καθώς και ότι οι καιρικές συνθήκες που επικρατούσαν ήταν ιδιαίτερα δυσμενείς.
• Ακολούθως εκδόθηκε MAYDAY RELAY και ενημερώθηκε η Διοίκηση της Λιμενικής & Ναυτικής Αστυνομίας, η οποία ανάφερε ότι λόγω των καιρικών συνθηκών, τυχόν αποστολή περιπολικού πλοίου στην περιοχή θα έθετε σε σοβαρό κίνδυνο τόσο την ασφάλεια του πληρώματος όσο και του σκάφους. 9

ΑΝΑΛΥΣΗ ΣΥΜΒΑΝΤΟΣ06:15 Πραγματοποιήθηκε από το ΚΣΕΔ τηλεφωνική κλήση στην Μονάδα Αεροπορικών Επιχειρήσεων (ΜΑΕΠ) προκειμένου να διερευνηθεί εάν υπήρχε διαθέσιμο πλήρωμα για το ελικόπτερο AW139. Ακολούθησε σχετική ενημέρωση και στο Κέντρο Επιχειρήσεων (JOC) των βρετανικών βάσεων Ακρωτηρίου, όπου εγνώσθει ότι εάν απαιτηθεί συνδρομή ο χρόνος ετοιμότητας του ελικοπτέρου για απογείωση ήταν των 30΄.06:16 Διαβιβάσθηκε οδηγία από το ΚΣΕΔ στην Διοίκηση της Λιμενικής & Ναυτικής Αστυνομίας για την αποστολή περιπολικού οχήματος στην ακτή προσάραξης.06:20 Μετά από τηλεφωνική επικοινωνία του ΚΣΕΔ με τον καπετάνιο του εμπορικού πλοίου EDRO III εγνώσθει ότι το πλήρωμα αποτελείται από 9 άτομα, καθώς και ότι ο κίνδυνος για την ασφάλειά τους ήταν πολύ σοβαρός.06:25 Ενημέρωση του ΚΣΕΔ από την ΜΑΕΠ ότι δεν υπήρχε διαθέσιμο πλήρωμα για το ελικόπτερο.06:30 Το ΚΣΕΔ ενημερώθηκε από τον καπετάνιο του πλοίου ότι το πλήρωμα ήθελε να αποβιβαστεί με τη βάρκα στην ξηρά. Μετά από επικοινωνία με τους Αστυνομικούς που βρίσκονταν στην περιοχή ο καπετάνιος ενημερώθηκε από το ΚΣΕΔ ότι μια τέτοια προσπάθεια θα έθετε σε κίνδυνο τα μέλη του πληρώματος ένεκα των κακών καιρικών συνθηκών. Ως εκ τούτου, το ΚΣΕΔ ζήτησε από τον καπετάνιο να αναμένει περαιτέρω οδηγίες. 06:40 Διαβιβάσθηκε η εντολή του ελικοπτέρου των βρετανικών βάσεων τόσο γραπτώς όσο και προφορικά, μετά από οδηγίες του Διοικητού ΚΣΕΔ.07:15 Το ελικόπτερο των βρετανικών βάσεων απογειώθηκε. Παράλληλα ενημερώθηκαν και οι υπόλοιπες εμπλεκόμενες Υπηρεσίες στο ναυτικό ατύχημα (Γ.Ν. Πάφου – Τμήμα Εμπορικής Ναυτιλίας).07:52 Το ΚΣΕΔ ενημερώθηκε, από τους Αστυνομικούς που ήταν στην περιοχή, ότι 7 μέλη του πληρώματος μεταφέρθηκαν από το Ε/Π των βρετανικών βάσεων στην ξηρά (και στη συνέχεια στο Γενικό Νοσοκομείο Πάφου) ενώ ο καπετάνιος και ο Α΄ Μηχανικός, οι οποίοι αρνήθηκαν να αποβιβαστούν, παρέμειναν στο πλοίο με σκοπό τη λήψη οδηγιών από την πλοιοκτήτρια εταιρεία.08:00 Με τέλος της επιχείρησης ενημερώθηκαν όλοι εμπλεκόμενοι ως επίσης το ΤΕΝ για περεταίρω διερεύνηση του ατυχήματος και το Τμήμα Αλιείας και Θαλάσσιων Ερευνών για να λάβει τα δέοντα μέτρα προς αποφυγή θαλάσσιας ρύπανσης από τα καύσιμα ή άλλα επικίνδυνα υλικά που πιθανόν να βρίσκονται στο πλοίο προτού διοχετευθούν στην θάλασσα.