του Βελισσάριου Βελισσαρίου
Σύμβουλος Επαγγελματικού Προσανατολισμού
Διευθυντής ABI Career Builders
Το παρόν άρθρο γράφτηκε για να βοηθήσει τόσο τους γονείς όσο και τους μαθητές να αντιμετωπίσουν με πραότητα και ψυχραιμία τις τελικές εξετάσεις.
Το άγχος μόνο καλό δεν κάνει, κι’ αυτό πρέπει να το λάβουν σοβαρά υπόψη τους και οι γονείς και οι μαθητές. Από τη μια πλευρά οι γονείς οφείλουν να διατηρούν στο σπίτι ένα ήπιο και φιλικό προς το διάβασμα περιβάλλον και να στηρίζουν ψυχολογικά τα παιδιά τους, έτσι ώστε αυτά να μπορούν να χαλαρώσουν και να μελετήσουν αποδοτικότερα. Από την άλλη πλευρά οι μαθητές καιρός είναι να δείξουν δυναμισμό, να αποβάλουν το άγχος και να εφοδιαστούν με αυτοπεποίθηση, διότι εγγυημένα αυτό θα αυξήσει την απόδοση τους. Εγκαινιάζοντας αυτή τη στρατηγική ομαδικά, οι γονείς και οι μαθητές θα καταφέρουν να βγουν αλώβητοι από αυτή τη διαδικασία και με θετικά τελικά αποτελέσματα.
Όσον αφορά τους γονείς, θα πρέπει να γνωρίζουν οτι δεν είναι αρκετό να είναι απλώς περήφανοι για τα παιδιά τους, αλλά θα πρέπει να τους το δείχνουν σε κάθε ευκαιρία. Αυτό θα βοηθήσει το μαθητή να αποκτήσει περισσότερη αυτοπεποίθηση σε αυτό το «δύσκολο» διάστημα που διανύει και που το χρειάζεται τόσο πολύ, και να μετατρέψει το άγχος σε παραγωγικότητα ενισχύοντας την πνευματική του καλλιέργεια. Οι γονείς πολύ συχνά αγχώνονται πολύ περισσότερο από τα παιδιά τους, διότι ο θεσμός των τελικών εξετάσεων στα μάτια του κάθε γονέα φαίνεται ως ένας «οιωνός» της μελλοντικής επιτυχίας του παιδιού τους. Κι όμως αυτό εμπεριέχει μια δόση λανθασμένης αντίληψης, καθώς οι τελικές εξετάσεις στην πραγματικότητα δεν «καθορίζουν» αποκλειστικά το μέλλον των παιδιών ούτε το βαθμό της επιτυχίας τους στο μέλλον, απλώς ο θεσμός αυτός αποτελεί την οδό από όπου θα περάσει το παιδί για να διεκδικήσει το μέλλον του. Επιπρόσθετα, οι αγώνες κάθε γονέα για το παιδί του δεν αντικατοπτρίζονται στα αποτελέσματα των εξετάσεων, αλλά όταν το παιδί τους θα γίνει ένας σπουδαίος φυσιοθεραπευτής, μια πετυχημένη δημοσιογράφος, ένας ευρηματικός αρχιτέκτονας, μια καλόψυχη κτηνίατρος, ένας εξαίρετος άνθρωπος. Συνεπώς, αν υπάρξει οποιαδήποτε αποτυχία για οποιoδήποτε λόγο, δεν είναι το τέλος του κόσμου, αλλά ένα μάθημα ζωής!
Οι γονείς θα πρέπει λοιπόν στη παρούσα φάση να στηρίξουν πιο πολύ τα παιδιά τους, χωρίς όμως να είναι πιεστικοί, διότι αυτό πολλές φορές λειτουργεί αντιστρόφως του τρόπου που επιθυμούν. Ορισμένες χρήσιμες συμβουλές, είναι να επικρατεί περισσότερη ησυχία στο σπίτι, να μαγειρεύουν τα αγαπημένα φαγητά του παιδιού τους για να επιστρέφουν πιο δυναμικά στο διάβασμα, να δείχνουν χαλαροί ακόμη κι αν δεν είναι, και η ψυχολογία τους να είναι πολύ ευχάριστη. Οι εξετάσεις θα πρέπει να αντιμετωπίζονται και από τις δύο πλευρές ως κάτι «φυσιολογικό», καθώς αποτελεί μια πρακτική διαδικασία μέσα από την οποία οι μαθητές αναδεικνύουν τις γνώσεις τους. Γι΄αυτό καλό θα ήταν επίσης, οι γονείς να μη αναφέρουν ποτέ τις φράσεις «έχεις διάβασμα, έχεις εξετάσεις, θα γράψεις καλά αύριο; κλπ». Αυτές οι φράσεις δημιουργούν ακόμη περισσότερο άγχος και λειτουργούν αντίστροφα στον αποδέκτη.
Όσον αφορά τους μαθητές, θα πρέπει να γνωρίζουν πως τα πάντα είναι υποκειμενικά και εξαρτώνται από την οπτική γωνία που τα αντιμετωπίζουν. Εάν αντιμετωπίσουν τις τελικές εξετάσεις με φόβο και αγωνία, το πιο πιθανόν είναι να μην εμφανιστούν καν στην εξέταση λόγω κρίσης άγχους, και να παραδώσουν τα όπλα αμαχητί. Αντίθετα, μια θετική διάθεση έναντι τελικών εξετάσεων, σίγουρα ανατρέπει τα δεδομένα και τα πράγματα δείχνουν πολύ διαφορετικά, καθώς η διαδικασία έτσι περνάει ανώδυνα. Όλοι γνωρίζουν πως οι τελικές εξετάσεις είναι μια διαδικασία πολύ απαιτητική για τους μαθητές καθώς αυτοί είναι οι πρωταγωνιστές. Παρ’ όλα αυτά, τα πράγματα γίνονται χειρότερα και οι συνέπειες μεγαλύτερες εαν οι μαθητές αφήνουν τις αρνητικές σκέψεις να «κλέβουν» όλη την ενέργειά τους. Αντί να πνίγονται σε μια κουταλιά νερό, απεναντίας θα πρέπει να σκεφτούν όλες τις γνώσεις που αποκόμισαν όλο αυτό το διάστημα για αυτή τη συγκεκριμένη στιγμή των εξετάσεων. Οι μαθητές οφείλουν να θυμηθούν τους κόπους τους, πόσες φορές έμειναν μέχρι αργά για διάβασμα, τις ατέλειωτες ώρες που αφιέρωναν για τα διαγωνίσματα και τις εργασίες, τις φορές που αρνήθηκαν να βγουν έξω με φίλους λόγω επιπλέον μελέτης, όλες τις προσπάθειες και τον κόπο των τελευταίων χρόνων, καθώς όλα αυτά δεν ολοκληρώνουν μόνο τον κύκλο της εκπαίδευσης αλλά συμβάλλουν και στην πνευματική καλλιέργεια του ανθρώπου, και όλοι οι μαθητές/φοιτητές ανεξαιρέτως οφείλουν τουλάχιστον να είναι περήφανοι για τον εαυτό τους. Γι΄ αυτό λοιπόν, οι μαθητές πρέπει να εστιάσουν στην επιτυχία, διότι μόνο έτσι θα καταφέρουν να απελευθερώσουν όλη τους την ψυχική δύναμη για τη στιγμή που θα κληθούν να γράψουν.
Επιπρόσθετα, υπάρχουν διάφοροι τρόποι για χαλάρωση και αλλαγή διάθεσης. Θα ήταν πολύ χρήσιμο οι μαθητές, να βρίσκουν συνεχώς νέες τακτικές χαλάρωσης κατά τη διάρκεια των εξετάσεων, έτσι ώστε να αποβάλουν το άγχος πιο εύκολα. Για παράδειγμα, 30 λεπτά περπάτημα ημερησίως θα μειώσει την ένταση της ημέρας, και θα βοηθήσει το σώμα να αποβάλει τις τοξίνες που δημιουργούνται από το άγχος. Η καλή άσκηση συνδυασμένη με την καλή διατροφή μπορεί να λειτουργήσει ως ο υπερσύμμαχος της συγκέντρωσης και της ηρεμίας. Οι υδατάνθρακες λειτουργούν ως καύσιμο του οργανισμού και χαρίζουν πάρα πολλή ενέργεια. Επίσης, τα σύντομα τακτά διαλείμματα είναι αποδεδειγμένο οτι βοηθούν τον εγκέφαλο να λειτουργεί πιο αποδοτικά καθώς αυξάνεται η συγκέντρωση. Τα 2,5 λίτρα νερό την ημέρα βοηθούν στην ενυδάτωση του σώματος και την μεγαλύτερη αντοχή, μάλιστα προληπτικά βοηθάει στην αποφυγή πονοκεφάλων. Καταληκτικά, πολύ βοηθητικό θα ήταν ο μαθητής να θέσει μικρούς και πολλούς στόχους παρά λίγους και μεγάλους κατά τη διάρκεια των εξετάσεων, έτσι ώστε η μελέτη του να είναι μεθοδική και πιο αποτελεσματική.
Συμπερασματικά, υπάρχουν διάφοροι τρόποι να αντιμετωπιστεί το άγχος εν οψει εξετάσεων και να εφησυχάσουν μια και καλή γονείς και μαθητές. Από εκεί και πέρα η εισήγηση μας είναι να αντιμετωπίσετε τα πράγματα πιο απλά και με συνέπεια, καθώς όλα είναι ένα μέρος του κύκλου, που ονομάζεται ζωή. Καλή επιτυχία λοιπόν σε όλους!
