Πέρυσι ακριβώς την ίδια ημέρα, τελευταία Παρασκεύη του Αυγούστου και συγκεκριμένα στις 26 του μηνός είχαμε ακούσει τους νυφογερανούς να περνάνε απο την Πάφο και γράψαμε ένα άρθρο για το μεγάλο τους ταξίδι. Σήμερα λίγο πριν τις 23:00 το ταξίδι των νυφογερανών επαναλαμβάνεται με το ίδιο δρομολόγιο με τη διαφορά ότι το ημερολόγιο γράφει αντί 2016 2017. Ακριβώς την ίδια ημέρα, ακριβώς το ίδιο ταξίδι.
Από άποψη πτηνοπαρατήρησης, ο Αύγουστος στην Κύπρο έχει ενδιαφέρον λόγω της αρχής της φθινοπωρινής αποδημίας, λόγω της έναρξης δηλαδή του περάσματος από την Κύπρο κυριολεκτικά εκατομμυρίων πουλιών που ταξιδεύουν από τις περιοχές φωλεοποίησης στην Ευρασία προς στους χώρους διαχείμασης πιο νότια.
Ο Νυφογερανός, μια Αυγουστιάτικη «αποκλειστικότητα» της Κύπρου
Ανάμεσα στα αξιοσημείωτα είδη της φθινοπωρινής αποδημίας είναι σίγουρα οι επισκέψεις του Νυφογερανού Grus virgo, του πολύ πιο μικρού «συγγενή» του κοινού Γερανού Grus grus, επίσης αποδημητικού είδους στην Κύπρο. Εκτός από τη διαφορά μεγέθους, ο Νυφογερανός ξεχωρίζει από τον Γερανό από το διαφορετικό φτέρωμα στο κεφάλι (δεν έχει καθόλου κόκκινο χρώμα), από τα μακριά μαύρα φτερά στο στήθος και από τη «μαζεμένη» και στενή ουρά του. Εν πτήσει, ο Νυφογερανός φαίνεται να έχει πιο κοντό λαιμό και πιο φαρδιά «βάση» στα φτερά, σε σύγκριση πάντα με τον κοινό Γερανό. Αλλά, πιο πολύ από αυτές τις διαφορές στην ανατομία, στο φτέρωμα και στην εμφάνιση, ο Νυφογερανός ξεχωρίζει από τον Γερανό από την πολύ διαφορετική γεωγραφική εξάπλωσή του. Κατ’ ακρίβεια, η εξάπλωση του είδους και η πορεία που ακολουθεί κατά την αποδημία έχουν ως αποτέλεσμα η Κύπρος να είναι η μόνη χώρα της Ευρώπης που φιλοξενεί τον πανέμορφο Νυφογερανό.
Ο Νυφογερανός είναι ένα είδος της στέπας που τρέφεται κυρίως με σπόρους αλλά και με έντομα, σκουλήκια και μικρά ερπετά, αναπαράγεται σε μια σχετικά περιορισμένη γεωγραφική περιοχή που εκτίνεται από τη Μαύρη Θάλασσα ανατολικά μέχρι την Μογγολία. Ο κοινός Γερανός, έχει μια πολύ πιο ευρεία εξάπλωση κατά την περίοδο αναπαραγωγής, από την Σκανδιναβία ανατολικά μέχρι την ανατολική άκρη της Ρωσίας. Ο Νυφογερανός έχει ένα πολύ μικρό αναπαραγωγικό, και μη αποδημητικό, πληθυσμό στην Τουρκία αλλά ο κύριος πληθυσμός διαχειμάζει στην Ινδία και στην Αφρική νότια της Σαχάρας, με το ένα μέρος του πληθυσμού να περνά από την Μέση Ανατολή ταξιδεύοντας μεταξύ Ευρασίας και Αφρικής. Αν και δεν είναι ξεκάθαρο από ακριβώς ποιά γεωγραφική περιοχή προέρχονται οι Νυφογερανοί που βλέπουμε στην Κύπρο (δηλαδή δεν γνωρίζουμε ακόμη σε πιο υπο-πληθυσμό ανήκουν τα «δικά» μας πουλιά), το βέβαιο είναι ότι η Κύπρος αποτελεί σημαντικό σταθμό για το είδος, με σημαντικούς αριθμούς να καταγράφονται κάθε χρόνο (συνήθως εκατοντάδες άτομα), κυρίως στο Ακρωτήρι. Αν και δεν είναι σήμερα απειλούμενο είδος, η Κύπρος φιλοξενεί σημαντικό ποσοστό του Ευρωπαϊκού πληθυσμού του είδους στην αποδημία, και έχει σημαντικό ρόλο να διαδραματίσει στην προστασία του είδους.
Ο καλύτερος τόπος για να δει κάποιος τον Νυφογερανό στην Κύπρο (αλλά και σε ολόκληρη την Ευρώπη) είναι το Ακρωτήρι, μεταξύ μέσα Αυγούστου και αρχές Σεπτεμβρίου, όταν κοπάδια από δεκάδες μέχρι εκατοντάδες άτομα καταφθάνουν από τον βορρά, συνήθως τις απογευματινές ώρες, για περάσουν τη νύχτα πριν συνεχίσουν το ταξίδι τους προς τον νότο το επόμενο πρωί. Το είδος καταγράφεται και αλλού στην Κύπρο, κυρίως στην Αλυκή Λάρνακας, στον Ακάμα και στην περιοχή Παραμαλιού, αλλά επίσης και στην περιοχή της Μόρφου, στην οροσειρά Πενταδακτύλου, στο φράγμα της Άχνας, στην Πεδιάδα Πάφου, στην Μαραθούντα και την Αρμού. Τέσσερεις περιοχές κλειδί για το είδος – το Ακρωτήρι, οι Αλυκές Λάρνακας, ο Ακάμας και το Παραμάλι – μετρούν τον Νυφογερανό ανάμεσα στα είδη που τους χαρίζουν το καθεστώς Σημαντικής Περιοχής για τα Πουλιά, βάσει του αναθεωρημένου καταλόγου ΣΠΠ για την Κύπρο που θα δημοσιεύσει σύντομα ο Πτηνολογικός. Ευτυχώς, και οι τέσσερεις αυτές περιοχές είναι προστατευμένες βάσει του νόμου ως Ζώνες Ειδικής προστασίας για τα Πουλιά.
Το πέρασμα του είδους από την Κύπρο την Άνοιξη δεν είναι τόσο τακτικό αλλά ούτε τόσο «πιστό» σε συγκεκριμένες περιοχές, αλλά το Ακρωτήρι παραμένει η πιο σημαντική περιοχή και για αυτή την περίοδο.
Το τμήμα περιβάλλοντος των Βρετανικών Βάσεων κάνει τακτικές καταγραφές του Grus virgo στο Ακρωτήρι κάθε φθινόπωρο τα τελευταία χρόνια. Φέτος θα γίνει και μια προσπάθεια για συλλογή φτερών που θα αφήσουν στην περιοχή τα πουλιά, για να γίνει μια ανάλυση γενετικού υλικού με στόχο την εξακρίβωση του υπο-πληθυσμού που περνά από την Κύπρο.
Πηγή: http://www.birdlifecyprus.org/
