O εκφοβισμός στις μέρες μας ρίχνει βαριά τη σκιά του σε πολλά παιδία με μεγάλο αντίκτυπο στην ψυχοσωματική τους ισορροπία. Πρόκειται για ένα φαινόμενο που εισβάλλει σε σχολεία και σπίτια καθημερινά. Στο παρόν άρθρο υπογραμμίζονται συμβουλές προς τους γονείς, διότι οι γονείς είναι αυτοί που θα προστατέψουν το παιδί οτιδήποτε και αν συμβεί.
της Άντρης Νικολάου*
Οι γονείς του θύματος: Το σημαντικό είναι να έχετε μια στενή ουσιαστική επικοινωνία με το παιδί σας, έτσι ώστε να μπορεί να σας εμπιστευτεί και να ανοιχτεί. Μην πανικοβληθείτε όταν σας εκμυστηρευτεί το πρόβλημά του, ακούστε προσεκτικά τι έχει να σας πει για τα συναισθήματά του και για τις ανάγκες του. Χρειάζεται να είστε ειλικρινείς για να καταλάβει ότι είστε δίπλα του και τονίστε του ότι έπραξε σωστά που σας μίλησε. Μην γίνεστε υπερπροστατευτικοί.
Παρέχετε στο παιδί σας υποστήριξη και ασφάλεια, χωρίς να το κατακρίνετε. Τονίστε στο παιδί ότι δε φταίει. Ενθαρρύνετε το παιδί σας να χειριστεί την κατάσταση και να εμπιστευτεί τον εαυτό του! Διδάξτε του να στέκεται όρθιο με αυτοπεποίθηση, να κοιτά στα μάτια, να λέει δυνατά ‘στάματα’, προτείνετε του να λέει στον θύτη πως αισθάνεται, όπως “δεν μου αρέσει που με κτυπάς, δεν θέλω να παίζω άλλο μαζί σου όταν με πονάς”… και να φεύγει.
Ακουστέ πολύ προσεκτικά τι έχει να σας πει, γιατί πολλά παιδιά ντρέπονται και φοβούνται ότι αν αποκαλύψουν αυτό που συμβαίνει θα επιφέρει περισσότερη βία. Για αυτό το λόγο εξηγήστε του ότι είναι ο μόνος τρόπος να σταματήσει μια άσχημη συμπεριφορά, έτσι ώστε να ληφθούν τα απαραίτητα μέτρα. Μπορείτε να απασχολήσετε το παιδί σε άλλες ομαδικές δραστηριότητες, όπως με τη μουσική, τον αθλητισμό, το προσκοπισμό κλπ, όπου έχει την ευκαιρία να ανακαλύψει τις ικανότητές του και κάνει νέους φίλους. Έτσι θα ενισχυθεί η αυτοπεποίθησή του και θα αισθάνεται ασφαλές. Αν το παιδί σας παραπονιέται για μεγάλο χρονικό διάστημα ότι έχει άγχος, σωματικούς πόνους, αυτοκτονικές τάσεις, αν παρατηρείτε ότι έχει δυσκολίες στον ύπνο ή αν αρνείται επίμονα να πάει στο σχολείο, ζητήστε ψυχολογική στήριξη από κατάλληλο επαγγελματία για να διασφαλιστεί η ψυχοσωματική του υγεία.
Γονείς παιδιού που εκφοβίζει: Πολύ σημαντικός είναι ο ρόλος των γονέων, οι οποίοι όντας δίπλα στο παιδί, μπορεί να λειτουργήσει παρεμβατικά στην καταπολέμηση του φαινομένου. Εάν το παιδί σας είναι ο θύτης, τότε αναρωτηθείτε τι κρύβεται πίσω από την συμπεριφορά του παιδιού ; Τι ανάγκες καλύπτει; Σε καμία περίπτωση μην αρχίσετε τα κηρύγματα ούτε τις τιμωρίες.
Καλύτερα να βρείτε την κατάλληλη ώρα που θα ανοιχτεί συζήτηση (όχι μια ώρα που είναι θυμωμένος) περί συναισθημάτων συμπεριλαμβανομένου του θυμού, που πιθανόν να υποβόσκει στη συμπεριφορά του παιδιού σας. Χρειάζεται το ίδιο το παιδί να βρει εναλλακτικές λύσεις, ώστε να διαχειρίζεται τον θυμό του, διδάξτε του τι πάει να πει αυτοέλεγχος. Επιπλέον χρειάζεται να μάθει πώς να επικοινωνεί με τις ανάγκες του πριν τις μετατρέψει σε θυμό, όπως το πώς να λένε όχι και πώς να ζητούν αυτό που θέλουν με ευγενικό τρόπο. Διατηρώντας την έκφραση του πρόσωπου σας ουδέτερη( όχι θυμωμένη), με καλή οπτική επαφή και ήρεμο τόνο συζητείστε μαζί του για το τι μπορεί να του συμβαίνει, μήπως το απασχολεί ή στεναχωρεί κάτι. Εξηγείστε του ότι η συμπεριφορά αυτή δεν είναι απαράδεκτη και ότι το αντίκτυπο στα άλλα παιδιά είναι πολύ σοβαρή.
Διαβεβαιώστε στο παιδί σας ότι το αγαπάτε και επαινείστε το κάθε φόρα που επιδεικνύει συνεργατικές ή φιλικές συμπεριφορές προς άλλα παιδιά. Μια καλή εισήγηση είναι να του δώσετε πρωτοβουλίες και ευθύνες, να το εντάξετε σε δημιουργικές δραστηριότητες, όπως εθελοντισμό ή να αναπτύξει κάποιο χόμπι. Έτσι θα οριοθετηθεί και θα καταλάβει τι είναι ο σεβασμός. Μην ασκείτε βία στα παιδία σας για την επιθετική τους συμπεριφορά. Τους διδάσκεται ακριβώς τη συμπεριφορά που θέλετε να σταματήσουν.
*Εγγεγραμμένη Συμβουλευτική Ψυχολόγος.
