Συχνά ή αραιά ακούμε τους εκάστοτε κυβερνώντες ή πολιτικούς ηγέτες να επικαλούνται ”ενότητα” πολιτικών δυνάμεων και λάου, σύμφωνα με τις αποφάσεις που έλαβαν. Στην κυπριακή πραγματικότητα όμως δεν επιζητούν τίποτε άλλο από χειροκροτητές των ήδη ειλημμένων αποφάσεών τους.
Στα δημοκρατικά και σύγχρονα κράτη η επίκληση σε ενότητα της πολιτικής ηγεσίας γίνεται σε περιόδους κρίσεων ή έκτακτης ανάγκης και σωστά αποσκοπεί στη συλλογική προσπάθεια για αντιμετώπιση συγκεκριμένων ζητημάτων της δημόσιας ζωής μακριά από μικροπολιτικές σκοπιμότητες. Μόνο με την “ενότητα”, δηλαδή τον παροδικό παραμερισμό των υπόλοιπων διαφορών δυνάμεων και μόνο με την συνδιαβούλευση και την συνδιαμόρφωση μπορούν να ξεπεραστούν τα ανυπέρβλητα προβλήματα. Όταν αντιμετωπισθούν, τότε οι διάφορες πολιτικές, οικονομικές και κοινωνικές συνιστώσες μπορούν να επιστρέψουν στη συνήθη πρακτική της αντιπαράθεσης και της σύγκρουσης. Από την άλλη, η προοπτική μακρόπνοης ενότητας μπορεί να βασιστεί μόνο στο πλαίσιο κοινωνικών, οικονομικών και πολιτικών συμμαχιών ή όμορων δυνάμεων, οι οποίες μετουσιώνονται σε κυβερνήσεις εθνικής σύμπλευσης και συνεννόησης. Αυτές οι συμμαχίες λειτουργούν στο πλαίσιο κοινών επιδιώξεων και σκοπών.
Βεβαίως, η ενότητα σε καμία περίπτωση υπονοεί ακύρωση της δημοκρατικής διαδικασίας, του διαλόγου και της εποικοδομητικής αντιπαράθεσης επιχειρημάτων. Αντίθετα, η πραγματοποίησή της σε πολιτισμένα πλαίσια είναι ιδαιίτερα αποδοτική και θεμιτή. Η οποιαδήποτε απόπειρα εξαφάνισης της δημοκρατικής διαδικασίας σηματοδοτεί εξ ορισμού την απουσία ενότητας. Η επίκληση της ενότητας δεν μπορεί να χρησιμοποιείται ως πολιτικό άλλοθι για τον περιορισμό ή την καταπίεση της αντίθετης τεκμηριωμένης άποψης οποιασδήποτε ομάδας, με σκοπό την απρόσκοπτη εφαρμογή άνευ όρων συγκεκριμένων πολιτικών και απόψεων.
Στην Κύπρο η τρέχουσα δημόσια συζήτηση περί ενότητας παρουσιάζει κατάχρηση. Γενικά, επιχειρείται η στρέβλωση της έννοιας της «ενότητας», δηλαδή η προσαρμογή της στο πλαίσιο των περιστασιακών αναγκών των κομμάτων και ιδιαίτερα της κυβέρνησης. Γίνεται επίκληση της ενότητας ως ενός μέσου περιθωριοποίησης της αντίθετης άποψης. Όποιοι διαφωνούν με την «επικρατούσα άποψη» θεωρούνται πολέμιοι της ενότητας και «πετροβολούνται». Επίσης, καταβάλλεται έντονα η προσπάθεια περιορισμού της κριτικής έναντι των κυβερνητικών χειρισμών. Η κριτική κατά της κυβέρνησης ή χειρισμών του προέδρου εκλαμβάνονται ως πλήγματα κατά της ενότητας. Αυτά έχουν ως αποτέλεσμα την αποτυχία σύμπλευσης, με αποτέλεσμα να χρησιμοποιείται η περιρρέουσα ατμόσφαιρα ως δικαιολογία για τη λήψη μονομερών αποφάσεων.
Δυστυχώς, στον τόπο μας ουδέποτε πραγματοποιήθηκε μια ουσιαστική και συστηματική προσπάθεια για ενότητα και χάραξη εθνικής στρατηγικής στον χειρισμό του Κυπριακού, είτε στο πλαίσιο μιας συλλογικής προσπάθειας, είτε στο πλαίσιο μιας κυβέρνησης εθνικής ενότητας.
Δυστυχώς, η επίκληση της στρεβλωμένης ενότητας δεν αναδεικνύει μόνο ένα είδος μικροπολιτικών σκοπιμοτήτων, αλλά κυρίως ένα είδος πολιτικής υποκρισίας, η οποία υποτιμά τη νοημοσύνη των πολιτών. Έτσι, χαμηλώνει το επίπεδο του δημόσιου διαλόγου, ενώ τα επιχειρήματα που διατυπώνονται δεν μπορούν παρά να απαξιώνουν την έννοια της ενότητας και να ακυρώνουν οποιαδήποτε προοπτική εξορθολογισμού του δημόσιου πολιτικού λόγου.
*Αντιπρόεδρος της Επαρχιακής Επιτροπής ΝΕΔΗΚ Πάφου &
Μέλος της Επαρχιακής Επιτροπής ΔΗΚΟ Πάφου
