Ένας Κύπριος καλλιτέχνης, ο Γιάννης Σακέλλης, ξεκίνησε την πρώτη του τρέχοντος μήνα να δημιουργεί μέσα στο σαλόνι του ξενοδοχείου Almyra, ενώ το «Cappella» (Παρεκκλήσι) -όπως ονομάζεται το έργο του- αναμένεται να ολοκληρωθεί στις 12 Αυγούστου.
Το έργο μετά την ολοκλήρωσή του θα παραμείνει για ένα μήνα στο ξενοδοχείο, ως έκθεμα, ενώ αμέσως μετά θα αποσυναρμολογηθεί και έτσι θα «τελειώσει» ο πρώτος τουλάχιστον κύκλος της «ζωής» του.
Και πως αποφασίζει ένας καλλιτέχνης να φτιάξει μια τέτοια κατασκευή στο σαλόνι ενός ξενοδοχείου, ρωτάμε τον Γιάννη Σακέλλη.
«Το γεγονός ότι το Παρεκκλήσι φυλάσσεται σε ένα ξενοδοχείο αναδεικνύει, ακριβώς, την πρόκληση / πρόσκληση για τον θεατή να διεισδύσει ως Ξένος και να αναζητήσει τον Εαυτό υπό όρους φιλοξενίας, και μεταμόρφωσης».
Αυτή ήταν μια από τις διευκρινήσεις που μας έδωσε ο Παφίτης καλλιτέχνης αναφορικά με τις απορίες που προκύπτουν -οι οποίες δεν είναι και λίγες- σε σχέση με μια τέτοια δράση.
Η δημιουργία είναι βασική υπαρξιακή ανάγκη για τον άνθρωπο, και η ανάγκη αυτή είναι που δημιουργεί και τον καλλιτέχνη.
Τι είναι το «Cappella»; Ποιος είναι ο συμβολισμός πίσω από την εν λόγω δημιουργία;
Ο όρος Παρεκκλήσι / Cappella περιγράφει έναν ιερό χώρο ο οποίος περιέχεται σε πεδία ευρύτερης έκτασης, είτε όμοιου νοηματικού φορτίου, όπως οι ναοί, οι μονές, ή τα κοιμητήρια, είτε τελείως άλλου, όπως τα ευαγή ιδρύματα, τα στρατόπεδα, ακόμα και τα μεγάλα πλοία. Επιπλέον, ο όρος Παρεκκλήσι / Cappella περιγράφει και τον αυτόνομο ναό ο οποίος δεν υπόκειται σε καμιά ενορία και διατελεί, υπ’ αυτή την έννοια, σε ένα γεωγραφικό σημείο που μας διαφεύγει -ας πούμε: σε ένα κατώφλι.
Το ομώνυμο έργο αξιοποιεί και τις δύο σημασίες, πάνω στις οποίες εξαρχής θεμελιώνεται και με τις οποίες, στη συνέχεια, επιχειρεί να συνομιλήσει.
Ως χώρος «εγκάθετος» σε ένα ευρύτερο σώμα, το παρεκκλήσι μπορεί να είναι το μυστικό κύτταρο, το εκκολαπτόμενο αυγό, ή έμβρυο, ακόμα και ο ιός που κινείται υποδορίως, μολύνοντας τον ξενιστή, αλλά θεραπευτικά, όπως τα αντισώματα.
Ως χώρος «ελεύθερος» από γεωγραφικές και ενοριακές συντεταγμένες, το παρεκκλήσι μπορεί να διαφυλάσσει τον ανοιχτό ορίζοντα, τις ανεκπλήρωτες δυνατότητες, ή υποσχέσεις, αλλά και τον δυναμισμό μιας διαρκούς μεταμόρφωσης.
Οι νηματώδεις τοίχοι στο Παρεκκλήσι / Cappella δεν καταφάσκουν μόνο στην ανάλαφρη και ευάλωτη ιδιοσυστασία του έργου, αλλά και στην ανθεκτικότητα ενός κουκουλιού μέσα στο οποίο ο θεατής γίνεται ιερουργός της (αυτό) μεταμόρφωσής του. Ο ρεμβασμός προκαλεί τον στοχασμό, και η ηρεμία εκβάλλει στην υπαρξιακή αγωνία, με ένταση. Η ιερότητα, εδώ, δεν σημαίνει μια μεταφυσική, παρά τη φυσική κατάσταση του οντολογικού μυστηρίου: την ίδια τη ζωή του ανθρώπου.
Το έργο άρχισε σιγά-σιγά να παίρνει μορφή
Ο δίγλωσσος τίτλος του έργου προκρίνει τον λατινικό / ιταλικό όρο Cappella για την υπόμνηση εξίσου της εμβληματικής δημιουργίας υπό τον Μιχαήλ Άγγελο, αλλά και της μυστηριακής αύρας που προικίζει το ρωμαϊκό Πάνθεο.
Το τελευταίο, όπως ξέρουμε, φέρει έναν διάτρητο τρούλο, υποδοχέα ηλιακού φωτός, το οποίο, στο έργο Παρεκκλήσι / Cappella επισημαίνεται, υπό μορφή ευλαβικής παρωδίας, με τον τεχνητό φωτισμό και τον καθρέφτη. Έτσι, το ξύπνημα του πήλινου Αδάμ αποτυπώνεται ως αντανάκλαση του θεατή στο ουράνιο κάτοπτρο, και το σύνολο της Δημιουργίας εκτυλίσσεται ως ένα παιχνίδι, ή ένα θέατρο σκιών.
Πως αποφασίσατε να φτιάξετε μια τέτοια κατασκευή στο σαλόνι ενός ξενοδοχείου;
Το γεγονός ότι το Παρεκκλήσι / Cappella φυλάσσεται σε ένα ξενοδοχείο αναδεικνύει, ακριβώς, την πρόκληση / πρόσκληση για τον θεατή να διεισδύσει ως Ξένος και να αναζητήσει τον Εαυτό υπό όρους φιλοξενίας, και μεταμόρφωσης.
Ο Γιάννης Σακέλλης
Τι προσδοκίες έχετε σε σχέση με τη δημιουργία;
Η δημιουργία είναι βασική υπαρξιακή ανάγκη για τον άνθρωπο, και η ανάγκη αυτή είναι που δημιουργεί και τον καλλιτέχνη. Θεωρώ ότι η τέχνη που έρχεται μέσα από αυτή την ανάγκη πέραν από την ευφορία και ικανοποίηση που προσφέρει στον δημιουργό του κάθε έργου μπορεί να προσφέρει και στον όποιο θεατή ή επισκέπτη -αν όχι κάποια αισθητική λύτρωση- τουλάχιστον την αμφιβολία του ωραίου και γενικά της αισθητικής δύναμης. Η προσδοκία μου από κάθε έργο είναι ακριβώς αυτή, να ξεκινήσει μέσα σε κάποιον την αμφιβολία του ωραίου, που ως Ωραίο, είναι βασική ανάγκη για τον άνθρωπο.
Το έργο θα αφήσει πίσω του ένα μικρό βίντεο/ντοκουμέντο το οποίο φτιάχνω αυτή την στιγμή με τον συνάδελφο Χαράλαμπο Μαργαρίτη.
Θα μείνει εκεί το έργο, στο lobby, ή θα το μετακινήσετε αφού τελειώσει;
Το έργο μετά την ολοκλήρωση της έκθεσης και αφού θα παραμείνει για ένα μήνα στο ξενοδοχείο Almyra θα αποσυναρμολογηθεί και έτσι θα «τελειώσει» ο πρώτος τουλάχιστον κύκλος της «ζωής» του. Θα αφήσει πίσω του ένα μικρό βίντεο/ντοκουμέντο το οποίο φτιάχνω αυτή την στιγμή με τον συνάδελφο Χαράλαμπο Μαργαρίτη. Επιθυμία μου θα ήταν παρόμοιο έργο να φιλοξενηθεί ξανά -μετά από ανακατασκευή του- σε άλλους χώρους παρόμοιου ενδιαφέροντος,
Η ταινία σου μικρού μήκους με τίτλο «The Box», που θα προβληθεί επίσης στοAlmyra, έχει κάποια σχέση με το «Cappella» ή όχι;
Η μικρού μήκους ταινία «The Box» αφορά μια παρόμοια εγκατάσταση που έκανα για την έκθεση «Othello/Rebirth» και που ήταν η πρώτη από μια σειρά site specific εγκαταστάσεων που είναι και τα μελλοντικά μου καλλιτεχνικά σχέδια. Η συγκεκριμένη ταινία είχε προβληθεί στο Fine Arts Film Festival στη Καλιφόρνια τον περασμένο χρόνο και αυτή θα είναι η πρώτη της προβολή στην Κύπρο. Και το δύο αυτά έργα συσχετίζονται άμεσα τόσο από θέμα τεχνικής αλλά και ως προς το περιεχόμενο τους, την σχέση του έργου με τον χώρο, του θεατή με το περιβάλλον του, αλλά και της τέχνης με την καθημερινή μας ζωή την ανάγκη δηλαδή για αισθητικοποίηση της καθημερινότητας μας. Το «The box» ήταν μια εγκατάσταση σε ένα εγκαταλελειμμένο -μέχρι πρόσφατα- σινεμά που είχε στόχο να αναδείξει την ερήμωση του χώρου ως προέκταση της σύγχρονης κοινωνικής συνθήκης και προβληματίσει τον επισκέπτη, ακριβώς, ως προς την ανάγκη για μια πλήρη αισθητικοποίηση της ζωής του.
